فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) چیست؟ راهکارهای مدیریت اختلال ریتم قلب
- شناسه خبر: 34539
- تاریخ و زمان ارسال: ۷ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۰۸:۲۰
- نویسنده: میترا راضی
فیبریلاسیون دهلیزی یا AFib شایع ترین نوع بی‌نظمی ضربان قلب است که می تواند در مراحل اولیه بی علامت باشد اما در صورت عدم کنترل، خطر سکته و نارسایی قلبی را افزایش می دهد. دانستن علائم، روش های درمان و نکات سبک زندگی برای مدیریت این وضعیت، گامی مهم برای حفظ سلامت قلب است. در این مقاله بر اساس منابع علمی معتبر، درباره علل، درمان ها و توصیه های کاربردی زندگی با AFib صحبت می کنیم.
فیبریلاسیون دهلیزی چیست و چه علل و علائمی دارد؟
فیبریلاسیون دهلیزی نوعی آریتمی قلبی است که باعث نامنظمی ضربان قلب می شود؛ ضربان ممکن است بسیار سریع یا کند باشد و عملکرد قلب را تحت تأثیر قرار دهد.
- این اختلال به واسطه بی‌نظمی در سیستم الکتریکی قلب ایجاد می شود و می تواند به دلیل بیماری هایی مانند فشارخون بالا، عروق کرونری، آپنه خواب یا حتی عفونت ها رخ دهد.
- علائم رایج عبارتند از تپش قلب سریع یا نامنظم، سرگیجه، خستگی مفرط، تنگی نفس یا درد قفسه سینه.
- فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است درمان نشود و منجر به لخته خون در دهلیز شود؛ که خطر سکته مغزی یا نارسایی قلبی را افزایش می دهد.
- تشخیص AFib با استفاده از آزمون ECG یا مانیتورینگ ریتم قلب انجام می‌شود.
درمان های رایج فیبریلاسیون دهلیزی
در درمان AFib، ابتدا علت اصلی بررسی و درمان می شود و سپس با استفاده از دارو، روش های مداخله‌ای یا تغییر سبک زندگی، ضربان قلب کنترل می گردد.
- پزشکان ابتدا بیماری هایی مثل فشارخون، دیابت یا اختلال در تیروئید را درمان می کنند.
- درمان های بعدی شامل مصرف داروهای ضدآریتمی، داروهای ضدانعقاد (برای پیشگیری از لخته)، یا در موارد خاص استفاده از شوک درمانی (کاردیورژن) و ابلیشن است.
- هدف این درمان ها، بازگرداندن ریتم طبیعی قلب یا کنترل آن برای جلوگیری از عوارض جدی است.
- زمانی که ضربان کنترل شود، بیمار می تواند آرام آرام فعالیت های روزمره مانند ورزش یا کار روزانه را از سر بگیرد.
فعالیت های روزمره و محدودیت های توصیه شده
با کنترل ضربان قلب، بسیاری از فعالیت های معمول زندگی، از جمله ورزش و روابط جنسی، برای افراد با AFib قابل انجام است. اما در صورت مصرف داروهای ضدانعقاد، باید احتیاط های خاصی رعایت شود.
- طبق شواهد پزشکی، فعالیت جنسی منظم حتی می تواند به سلامت قلب کمک کند و ریسک بیماری های قلبی را کاهش دهد.
- ورزش های سبک مانند پیاده‌روی برای تقویت عملکرد قلب توصیه می شود، ولی تمرینات سنگین باید تحت راهنمایی پزشک انجام شوند.
- افرادی که داروهای ضدانعقاد مصرف می کنند باید در مورد کبودی، بریدگی یا خونریزی های کوچک هوشیار باشند و ورزش پر شدت را تنها با اطلاع پزشک انجام دهند.
- اگر در حین ورزش تپش قلب نامنظم، سرگیجه یا خستگی شدید تجربه کردید، بهتر است فعالیت را قطع کرده و به مراکز درمانی مراجعه کنید.
مدیریت استرس و سلامت روان در فیبریلاسیون دهلیزی
استرس روانی و فیزیکی می تواند منجر به تشدید حملات AFib شود و فشار خون را بالا ببرد؛ بنابراین کنترل آن بخش مهمی از برنامه درمانی است.
- تکنیک های آرام‌سازی ذهنی مانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق می تواند فشار روحی را کاهش داده و تأثیر مثبتی بر ریتم قلب داشته باشد.
- خواب منظم و کافی، ورزش سبک و تفریحات مفرح مانند پیاده‌روی در طبیعت مؤثر است.
- در صورت اضطراب شدید یا افسردگی، مشاوره با روان پزشک یا روانشناس توصیه می شود.
- حفظ تعادل زندگی، جلوگیری از بی‌خوابی مزمن و کاهش نگرانی های مداوم، سدی حفاظتی در برابر بی‌نظم شدن ضربان قلب است.
سفر و مراقبت های ویژه هنگام پرواز با AFib
سفر هوایی و تغییر فشار جو می تواند به ویژه برای مبتلایان به اختلالات ریتمی، تا حدی ریسک زا باشد؛ اما با رعایت شرایط مناسب می توان سفر امنی داشت.
- داروهای خود را به همراه داشته باشید و لیست آن ها را به زبان ساده داشته باشید.
- کارت شناسایی پزشکی با اطلاعات فیبریلاسیون دهلیزی را همراه داشته باشید.
- قبل از سفر مقصد مجهز به مراکز درمانی را بشناسید.
- در طول پرواز هر چند وقت یکبار بلند شوید و کمی راه بروید؛ چراکه نشستن طولانی مدت خطر لخته خون را افزایش می دهد.
- رعایت پروتکل های بهداشتی مانند شستن مکرر دست ها به ویژه در زمان بیماری های واگیردار توصیه می شود.
تغذیه سالم؛ کلید حفظ سلامت قلب
رژیم غذایی متعادل یکی از ارکان مهم کنترل فیبریلاسیون دهلیزی و کاهش بار بیماری های قلبی است.
- مصرف غلات کامل، میوه و سبزیجات تازه، پروتئین های کم چرب مانند مرغ یا ماهی و چربی های سالم از جمله روغن زیتون، توصیه می شود.
- کاهش مصرف چربی های اشباع، غذاهای پُرنمک و نوشیدنی های پرقند برای حمایت از عملکرد قلب مهم است.
- اگر داروی وارفارین مصرف می کنید، مصرف زیاد سبزیجاتی که ویتامین K بالا دارند (مثل اسفناج یا کلم کیل) باید با مشورت پزشک همراه باشد.
- در موارد حساسیت به کافئین، حتماً با پزشک درباره مصرف چای، قهوه یا نوشیدنی های انرژی زا صحبت کنید.
وزن مناسب و تأثیر آن بر فیبریلاسیون دهلیزی
وزن بدن نقش مهمی در کنترل AFib دارد؛ کاهش ۱۰٪ وزن می تواند به کنترل بهتر علائم قلبی کمک کند.
- افراد چاق دارای احتمال بیشتری برای ایجاد اختلالات ریتمی هستند.
- کاهش وزن با ترکیب رژیم مناسب و افزایش فعالیت فیزیکی، به بهبود کنترل فشارخون و ریتم قلب کمک می کند.
- کنترل وزن به صورت منظم، کمک می کند تا وضعیت قلب تحت نظارت دقیق باقی بماند.
- حفظ وزن سالم، باعث کاهش نیاز به داروهای بیشتر و ایجاد کیفیت زندگی بهتر می شود.
نتیجه گیری
فیبریلاسیون دهلیزی یک مشکل قابل کنترل است؛ اگر علت بروز آن تشخیص داده شود، درمان مناسب دریافت شود و سبک زندگی اصلاح گردد. با همراهی تغذیه سالم، ورزش سبک، کنترل استرس و مدیریت وزن، می توان کیفیت زندگی را حفظ کرد و خطر عوارض جدی مانند سکته قلبی را کاهش داد. همیشه بهتر است با پزشک خود در ارتباط باشید و توصیه های درمانی را به طور دقیق دنبال کنید تا قلب شما هماهنگ و قدرتمند بزند.
