راهکارهای موثر در کنترل بیماری های پارکینسون و آلزایمر
- شناسه خبر: 34577
- تاریخ و زمان ارسال: ۱۲ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۰۵:۵۹
- نویسنده: میترا راضی
بیماری‌های نورودژنراتیو مانند پارکینسون و آلزایمر، از جمله شایع‌ترین اختلالات عصبی در افراد مسن هستند که با گذشت زمان، به‌تدریج عملکرد مغز و سیستم عصبی را تحلیل می‌برند. اگرچه درمان قطعی برای این بیماری‌ها وجود ندارد، اما مجموعه‌ای از اقدامات دارویی، غیردارویی، و اصلاح سبک زندگی می‌تواند به کنترل علائم و به تعویق انداختن روند پیشرفت بیماری کمک کند. در این مقاله به بررسی مؤثرترین روش‌های علمی برای مدیریت بهتر این بیماری‌ها خواهیم پرداخت.
نقش حیاتی دارو در مدیریت بیماری پارکینسون
دارو درمانی یکی از پایه‌های اصلی کنترل علائم بیماری پارکینسون است. مصرف داروهای تنظیم‌کننده سطح دوپامین مغز، به کاهش لرزش‌ها، سفتی عضلانی، و کندی حرکات کمک می‌کند. با این حال، واکنش بدن بیماران مختلف به داروها یکسان نیست و درمان باید متناسب با شرایط فردی هر بیمار تنظیم شود.
نکاتی مهم درباره دارو درمانی در پارکینسون:
- دوز داروها باید به‌طور مرتب و براساس سیر بیماری توسط پزشک متخصص بازبینی شود.
- مصرف دارو با معده خالی می‌تواند اثربخشی دارو را افزایش دهد.
- داروهای ایرانی در برخی بیماران اثربخشی مشابه داروهای خارجی دارند؛ ضرورتی به مصرف برندهای گران قیمت نیست.
- گاهی با پیشرفت بیماری، داروهایی که پیش‌تر مؤثر بوده‌اند، اثر خود را از دست می‌دهند و نیاز به تنظیم مجدد دوز یا تغییر دارو وجود دارد.
فعالیت بدنی؛ بهترین راه برای مقابله با پیشرفت بیماری
ورزش منظم نه‌تنها برای سلامت جسمی مفید است، بلکه نقش چشمگیری در کاهش علائم حرکتی و روانی بیماری‌های پارکینسون و آلزایمر دارد. فعالیت‌های فیزیکی، از طریق افزایش جریان خون به مغز و تحریک ساختارهای عصبی، می‌توانند عملکرد شناختی و حرکتی بیماران را بهبود بخشند.
فواید ورزش برای بیماران مبتلا به اختلالات عصبی:
- کند کردن روند پیشرفت بیماری و به تعویق انداختن وابستگی
- بهبود تعادل، انعطاف‌پذیری و هماهنگی عضلانی
- کاهش اضطراب، افسردگی و افزایش کیفیت زندگی
- تقویت حافظه و تمرکز در بیماران مبتلا به آلزایمر
ورزش‌های توصیه شده شامل:
- پیاده‌روی، یوگا، تای‌چی، دوچرخه‌سواری ثابت، تمرینات کششی و تعادلی.
جراحی مغز؛ گزینه ای با محدودیت برای بیماران سالمند
در برخی مراحل پیشرفته بیماری پارکینسون، جراحی تحریک عمقی مغز (DBS) به‌عنوان راهکاری برای کنترل لرزش‌ها و اختلالات حرکتی معرفی می‌شود. با این حال، این گزینه برای همه مناسب نیست، به‌خصوص در بیماران سالمند که خطر بروز عوارض بعد از عمل افزایش می‌یابد.
ملاحظات پیش از جراحی در بیماران پارکینسون:
- کاهش توانایی صحبت یا اختلال در حافظه پس از جراحی، گزارش شده است.
- جراحی برای بیمارانی با سن بالا یا سابقه مشکلات شناختی توصیه نمی‌شود.
- این روش تنها زمانی بررسی می‌شود که داروها پاسخ کافی ندهند و بیمار دچار ناتوانی شدید در عملکرد روزانه باشد.
آیا مکمل ها در درمان پارکینسون مؤثرند؟
در بازار دارویی، مکمل‌های مختلفی برای بهبود عملکرد مغز یا کاهش خستگی بیماران وجود دارد، اما واقعیت این است که شواهد علمی معتبری برای تأثیر مستقیم آن‌ها در کنترل پارکینسون وجود ندارد. مصرف این مکمل‌ها بیشتر حس بهبودی موقتی ایجاد می‌کند تا درمان واقعی.
نکاتی درباره مکمل‌های مغزی در پارکینسون:
- مصرف بدون نظارت پزشک ممکن است باعث تداخل با داروهای اصلی شود.
- بسیاری از این مکمل‌ها فاقد تاییدیه‌های علمی از نهادهای معتبر دارویی هستند.
- تمرکز درمان باید بر داروهای اصلی و اصلاح سبک زندگی باشد.
نقش طب سنتی و داروهای گیاهی در پارکینسون
برخی بیماران به‌دنبال استفاده از داروهای گیاهی یا روش‌های طب سنتی برای درمان بیماری خود هستند. با وجود اینکه این رویکردها ممکن است در کاهش برخی علائم مؤثر باشند، اما به‌عنوان درمان اصلی پارکینسون قابل توصیه نیستند.
موارد قابل توجه در مورد داروهای گیاهی و طب سنتی:
- طب سنتی بیشتر رویکرد پیشگیرانه دارد تا درمانی.
- هیچ داروی گیاهی به‌تنهایی نمی‌تواند جایگزین داروهای استاندارد در پارکینسون شود.
- مصرف هم‌زمان داروهای گیاهی و شیمیایی باید تحت نظارت پزشک باشد.
مدیریت بیماری آلزایمر؛ تمرکز بر تحریک مغزی و پیوندهای اجتماعی
در بیماری آلزایمر نیز مانند پارکینسون، هدف اصلی درمان، کند کردن روند تحلیل مغز است. استفاده از تمرینات ذهنی، در کنار داروهای تقویت‌کننده حافظه، می‌تواند به حفظ عملکرد مغزی بیماران کمک کند.
اقداماتی مفید برای کنترل آلزایمر شامل:
- تمرینات ذهنی مانند پازل، جدول، بازی‌های فکری
- حفظ ارتباط اجتماعی با اطرافیان برای جلوگیری از انزوای روانی
- تغذیه مناسب با تأکید بر اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین B و آنتی‌اکسیدان‌ها
- مصرف منظم داروهای تقویت‌کننده شناخت طبق نظر متخصص مغز و اعصاب
نتیجه گیری
بیماری‌های پارکینسون و آلزایمر از جمله چالش‌های پیچیده سلامت در جوامع امروزی هستند که مدیریت مؤثر آن‌ها نیازمند همکاری چندجانبه بین پزشک، بیمار و خانواده است. دارو درمانی، ورزش منظم، پشتیبانی عاطفی، تغذیه سالم، و اجتناب از روش‌های درمانی بی‌پشتوانه علمی می‌توانند مسیر زندگی افراد مبتلا به این بیماری‌ها را به‌طور محسوسی بهبود دهند. فراموش نکنیم که کیفیت زندگی در این بیماران با آگاهی، مداومت و همراهی نزدیکان افزایش می‌یابد.
