امید تازه برای درمان فشار خون مقاوم: داروی باکسدروستات با اثربخشی بالا و عوارض کمتر

فشار خون بالا یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن جهان است که بیش از ۱٫۳ میلیارد نفر را تحت تأثیر قرار داده و بخش قابل توجهی از آن‌ها به درمان‌های فعلی پاسخ نمی‌دهند. فشار خون مقاوم، نوعی از این بیماری است که حتی با مصرف چند داروی استاندارد نیز کنترل نمی‌شود و می‌تواند خطر سکته، حمله قلبی و نارسایی قلبی را افزایش دهد. داروی جدید باکسدروستات (baxdrostat) با مکانیسم نوین و کاهش آلدوسترون، امید تازه‌ای برای کنترل این وضعیت ارائه کرده است.

مکانیسم اثر باکسدروستات

قبل از شروع هر درمان، مهم است که بدانیم دارو چگونه کار می‌کند و چرا می‌تواند موثر باشد. باکسدروستات به گروه دارویی مهارکننده آلدوسترون سنتاز تعلق دارد و با کاهش سطح هورمون آلدوسترون در بدن، مانع تجمع مایعات و سدیم می‌شود. این عمل فشار بر سرخرگ‌ها را کاهش می‌دهد و کنترل فشار خون را تسهیل می‌کند.

هورمون آلدوسترون در تنظیم تعادل آب و نمک بدن نقش کلیدی دارد و ترشح بیش‌ازحد آن می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود. باکسدروستات با هدف قرار دادن این مکانیسم، فشار خون را بدون عوارض جانبی شایع داروهای فعلی مانند اسپیرونولاکتون کاهش می‌دهد.

نتایج کارآزمایی بالینی

برای بررسی اثربخشی و ایمنی باکسدروستات، محققان یک کارآزمایی ۱۲ هفته‌ای فاز سوم با شرکت نزدیک به ۸۰۰ بیمار مبتلا به فشار خون مقاوم انجام دادند. میانگین فشار سیستولیک این بیماران ۱۴۹٫۸۷ میلی‌متر جیوه بود.

• مصرف ۱ یا ۲ میلی‌گرم باکسدروستات همراه با داروهای قبلی، کاهش فشار سیستولیک حدود ۹–۱۰ میلی‌متر جیوه در حالت نشسته ایجاد کرد.
• در یک مطالعه فردی، کاهش فشار سیستولیک تا ۱۵ میلی‌متر جیوه در ۲۴ ساعت بدون عوارض جدی مشاهده شد.
• حدود ۴۰ درصد بیماران به فشار سیستولیک سالم زیر ۱۳۰ میلی‌متر جیوه رسیدند، در حالی که این میزان در گروه دارونما تنها ۱۹ درصد بود.

این اثر در مردان و زنان با سنین مختلف و همچنین بیمارانی که دو یا سه داروی فشار خون مصرف می‌کردند، مشابه بود، که نشان‌دهنده اثربخشی گسترده دارو است.

ایمنی و عوارض جانبی

آگاهی از ایمنی و عوارض جانبی دارو برای بیماران حیاتی است. باکسدروستات برخلاف داروهای موجود مانند اسپیرونولاکتون، عوارضی مثل حساسیت پستان، کاهش عملکرد جنسی یا نامنظمی قاعدگی ایجاد نمی‌کند. افزایش خفیف پتاسیم مشاهده شد، اما کمتر از داروهای قدیمی بود و اثرات کلیوی جزئی دارو نیز ممکن است از فیلتراسیون بیش‌ازحد جلوگیری کند و سودمند باشد.

کارآزمایی همچنین شامل یک مرحله هشت هفته‌ای قطع مصرف دارو بود؛ فشار سیستولیک بیمارانی که دارو را متوقف کردند ۱٫۴ میلی‌متر جیوه افزایش یافت، در حالی که ادامه‌دهندگان دارو کاهش ۳٫۷ میلی‌متری مشاهده کردند. این پایداری اثر در طول زمان بی‌سابقه است.

اهمیت درمان فشار خون مقاوم

فشار خون کنترل‌نشده یکی از عوامل اصلی ابتلا به حمله قلبی، سکته و نارسایی قلبی است. کاهش فشار خون حتی به میزان متوسط می‌تواند خطر حوادث قلبی عروقی را به طور چشمگیری کاهش دهد. داروی باکسدروستات، به عنوان یک گزینه نوین برای بیمارانی که پاسخ مناسبی به داروهای موجود ندارند، می‌تواند جان میلیون‌ها نفر را نجات دهد و کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود بخشد.

با این حال، متخصصان تأکید دارند که حتی پس از تأیید، دارو باید همراه با تغییر سبک زندگی، پایش منظم و مراقبت جامع استفاده شود تا خطر قلبی-عروقی به طور کامل کاهش یابد.

مرحله بعد و تأیید دارو

شرکت آسترازنکا، توسعه‌دهنده و تأمین‌کننده مالی آزمایش‌ها، قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۵ برای تأیید دارو در آمریکا اقدام کند. پژوهشگران همچنین در حال بررسی هستند که آیا باکسدروستات می‌تواند به‌عنوان درمان خط اول یا دوم استفاده شود و همان محافظت قلبی داروهای موجود را ارائه دهد یا خیر.

نتیجه‌ گیری

باکسدروستات امید تازه‌ای برای بیماران مبتلا به فشار خون مقاوم ارائه می‌دهد. با مکانیسم نوآورانه کاهش آلدوسترون، اثربخشی بالا و عوارض جانبی کمتر، این دارو می‌تواند فشار خون را به سطح سالم نزدیک کند و ریسک بلندمدت بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. یافته‌ها در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده و نشان‌دهنده یک گام مهم در مسیر درمان فشار خون مقاوم و محافظت قلبی عروقی است.