افزایش اشتباه نسخه‌ نویسی الکترونیکی پزشکان

به گزارش دکتر نیوز، شفافیت و به حداقل رساندن خطای انسانی یکی از اهداف اصلی تجویز الکترونیکی بود. در حال حاضر همانطور که نایب رئیس انجمن داروسازان می گوید، در نسخه های الکترونیکی نیز مانند نسخه های کاغذی احتمال اشتباه وجود دارد، با این تفاوت که اشتباه در نسخه های کاغذی به دلیل اشتباه در نسخه ها و اغلب به دلیل بدخط پزشکان رخ می دهد. و اشتباهات در نسخه های الکترونیکی ناشی از اشتباه پزشک در انتخاب دارو یا به عبارت دقیق تر اشتباه منشی پزشک در نوشتن نسخه الکترونیکی است! با معرفی نسخه های الکترونیکی، برخی از پزشکان که حوصله مقابله با نرم افزارهای پیچیده نسخه الکترونیکی را ندارند که به گفته خودشان هر روز تحویل داده می شود و باعث سردرگمی کاربر می شود، کار نسخه نویسی را به منشی مطب می سپارند! این گونه است که احتمال اشتباه در نسخه افزایش می یابد و زمانی که بیمار به داروخانه مراجعه می کند، داروساز متوجه می شود که این دارو برای بیمار یا سن او مناسب نیست.

این تمام ماجرا نیست! اشتباه در نسخه نویسی الکترونیکی گاهی باعث می شود که مثلاً علاوه بر آزمایش اختصاصی مد نظر پزشک، آزمایش های دیگری برای بیمار تجویز شود یا گاهی آزمایش مورد نظر حذف شود! موضوعی که هم هزینه و هم فشار آن بر دوش بیمار است و در نهایت روند درمان را به نتیجه نمی رساند.

نسخه نویسی الکترونیکی که چند ماهی است در کشور اجرا می شود به نظر می رسد نتوانسته به اهداف خود دست یابد و در عمل ارائه دهندگان خدمات سلامت مانند داروخانه ها، آزمایشگاه ها و مراکز خدمات پاراکلینیکی اعم از بیماران و پزشکان از این روش استفاده می کنند. نسخه نویسی با کمک تکنولوژی اطلاعات ناراضی! در این بین برخی از پزشکان که حوصله سر و کله زدن با کندی اینترنت و اتصال و قطع مداوم نرم افزار نسخه را ندارند، به جای آنها از منشی یا شخص دیگری برای نوشتن نسخه برای بیمار استفاده می کنند!

متصدیان نسخه

خانم حیدری یکی از کسانی است که پزشک مادرش نسخه نویسی را به منشی اش واگذار می کند یا نسخه کاغذی به آنها می دهد که باید شرط تهیه دارو را با بیمه بگذارند. چشم پزشکی که از مادرم مراقبت می کند به دلیل مشغله های مطب همیشه نسخه دست نویس می نویسد و اگر نسخه الکترونیکی بخواهیم باید منتظر بمانیم تا منشی او برایمان نسخه بنویسد!

چالش های تجویز الکترونیکی برای پزشکان

اگر بنشینید می بینید که اکثر پزشکان از تجویز الکترونیکی راضی نیستند. آن طور که دکتر اکرم فلاح، یکی از پزشکان منتقد نسخه نویسی الکترونیکی میگوید: یکی از مشکلات اصلی ما قطع دائم اینترنت و سیستم است، اگر اینترنت وصل باشد و همه چیز درست باشد، طول می کشد. حداقل 10 دقیقه تا یک ربع برای نوشتن نسخه و در نهایت هم بیمار و هم پزشک دچار مشکل می شوند.

فلاح در پاسخ به اینکه برخی از پزشکان نگارش نسخه را به منشی خود می سپارند، می گوید: نمی توانم در این مورد اظهار نظر کنم، اما هر دارویی تعداد زیادی مشابه دارد و این فقط بر عهده پزشک است. خودش، در غیر این صورت تجویز مشکل خواهد بود.
از نظر این پزشک با توجه به کندی شرایط و مشکلات اینترنت، این روش جوابگو نیست. فلاح می افزاید: درست است که پزشکان اغلب خط خوبی ندارند، اما داروخانه ها در خواندن دست خط پزشکان حرفه ای شده اند و اکنون در نسخه الکترونیکی با مشکلات زیادی مواجه هستیم.
وی با اشاره به مشکلاتی که برای نسخه های الکترونیکی دارد، می گوید: اینترنت اغلب یا قطع است یا کند، من خودم از دکتر نکست استفاده می کنم، اما هر روز یک آپدیت جدید می آید و باید دوباره با پشتیبانی تماس بگیریم و ببینیم چگونه هستیم. باید وارد نرم افزار شود و به گونه ای عمل کند که وقت بیمار و پزشک همزمان گرفته نشود.

آزمایش های بیشتری را اعمال کنید یا آزمایش اصلی را حذف کنید

به گفته فلاح، برخی آزمایشات یا داروها به راحتی در این اپلیکیشن یافت نمی شود و این کار را سخت می کند. وی می افزاید: علاوه بر این در تاریخ انصراف هم مشکل داریم، 24 ساعت برای نسخه کاغذی دارو و حداکثر یک ماه برای آزمایش و خدمات پاراکلینیکی بود، اما الان مثلاً یک بیمار به ما مراجعه می کند. هر 30 ماه یک بار برای آزمایش، عکس و اسکن با مشکلاتی مواجه می شود.
این پزشک تاکید می کند: در دفترچه راهنما آزمایش لازم برای بیمه را تجویز می کردیم، اما در این نسخه مثلاً وقتی می خواهید برای بیماری آزمایش ادرار بدهید، انواع آزمایش ها در کنار آن تجویز می شود که ضروری یا حتی ممکن نیست.» آزمایشی که پزشک در نظر دارد باید برداشته شود.

مهر دکتر روی نسخه منشی

وی با اشاره به اشتباهاتی که حتی در تجویز الکترونیکی هم رخ می دهد، می افزاید: به عنوان مثال یکی از همکاران دندانپزشکی بود که به اشتباه داروی آریتمی قلبی را انتخاب کرده و اگر بیمار آن را مصرف می کرد برایش مشکل ایجاد می شد یا مثلاً این دارو را داشتند. دوز بالایی از دارو را برای کودک انتخاب کرد.

فاطمی معتقد است: برای به حداقل رساندن این خطر باید اقدامات متعددی انجام شود، اولاً باید با توجه به تخصص پزشک، نسخه نویسی انجام شود. به طوری که شرکت های نرم افزاری داروهای موجود در نرم افزار را با توجه به تخصص پزشک فیلتر می کنند. باید مشخص شود که پزشکان بر اساس تخصص خود چه داروهایی را می توانند تجویز کنند. البته قرار بود این موضوع توسط بیمه ها حل شود تا هر تخصص نتواند داروهای خاصی را انتخاب کند و سیستم هوشمند شود و آلارم بدهد تا پزشک متوجه شود فلان دارو به تخصص او مربوط نیست. در حال حاضر این فیلترینگ برای برخی از اقلام دارویی انجام شده است.

وی تاکید می کند: پزشکان نگارش نسخه ها را به منشی بسپارند و داروخانه ها باید نسخه ها را به دقت بررسی کنند و پزشک داروخانه نظارت کافی بر نسخه ها داشته باشد.