دانشمندان با استفاده از باکتری های مهندسی شده، سلول های سرطانی را هدف قرار دادند
- شناسه خبر: 33626
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۶ اسفند ۱۴۰۳ ساعت ۱۰:۳۳
- نویسنده: میترا راضی
سرطان یکی از چالش‌های اساسی علم پزشکی است که هر سال جان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان می‌گیرد. روش‌های درمانی متداول مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی اگرچه مؤثر هستند، اما به دلیل آسیب به سلول‌های سالم، می‌توانند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کنند. ازاین‌رو، دانشمندان همواره در تلاش هستند تا روش‌های نوینی را برای از بین بردن سلول‌های سرطانی بدون آسیب‌رساندن به بافت‌های سالم توسعه دهند.
در همین راستا، محققان چینی به پیشرفتی بزرگ در زمینه درمان سرطان دست یافته‌اند. آنها با استفاده از باکتری‌های مهندسی‌شده ژنتیکی توانسته‌اند روشی هدفمند و کم‌خطر برای نابودی تومورهای سرطانی ارائه کنند. این فناوری نوین نه‌تنها می‌تواند از رشد تومورها جلوگیری کند، بلکه احتمال بازگشت و متاستاز (گسترش سرطان به بخش‌های دیگر بدن) را نیز کاهش می‌دهد.
استفاده از باکتری های مهندسی شده برای از بین بردن سرطان
دانشمندان مؤسسه فناوری پیشرفته شنژن (SIAT) و مؤسسه تغذیه و سلامت شانگهای چین موفق به توسعه یک مکانیسم نوین برای درمان سرطان شده‌اند. در این روش، از یک سویه ضعیف‌شده باکتری به نام “DB1” استفاده می‌شود که می‌تواند به‌طور خاص درون بافت‌های توموری تکثیر شده و سلول‌های سرطانی را از بین ببرد، بدون آنکه آسیبی به سلول‌های سالم وارد کند.
یکی از ویژگی‌های کلیدی این روش این است که باکتری‌های مهندسی‌شده توانایی زنده ماندن در محیط تومور را دارند و برخلاف روش‌های سنتی درمان سرطان، می‌توانند به‌طور مداوم با سلول‌های سرطانی مقابله کنند. این کشف می‌تواند تحولی بزرگ در درمان سرطان ایجاد کند و در آینده جایگزینی ایمن‌تر و مؤثرتر برای داروهای شیمی‌درمانی باشد.
تاریخچه استفاده از باکتری در درمان سرطان
ایده استفاده از باکتری‌های ضدتومور برای درمان سرطان، جدید نیست و ریشه آن به دهه ۱۸۶۰ میلادی بازمی‌گردد. در آن زمان، برخی پزشکان متوجه شدند که عفونت‌های باکتریایی می‌توانند به کاهش اندازه تومورها کمک کنند. این مشاهده اولیه باعث شد که دانشمندان در دهه‌های بعدی، آزمایش‌هایی را برای بررسی اثرات باکتری‌ها بر سلول‌های سرطانی انجام دهند.
بااین‌حال، چالش‌های متعددی مانند ایمنی، کنترل عفونت و اثربخشی درمانی باعث شد که این روش برای مدت‌ها در مرحله تحقیقاتی باقی بماند. اما پیشرفت‌های اخیر در زیست‌شناسی مصنوعی و مهندسی ژنتیک، این امکان را فراهم کرده است که دانشمندان بتوانند باکتری‌هایی را طراحی کنند که به‌طور خاص سلول‌های سرطانی را هدف قرار داده و از بین ببرند، بدون اینکه به سلول‌های سالم آسیب بزنند.
چگونگی عملکرد باکتری های مهندسی شده در مبارزه با سرطان
محققان در این مطالعه، برای درک بهتر عملکرد این روش، تعاملات بین باکتری “DB1” و سلول‌های سرطانی را بررسی کردند. نتایج نشان داد که این باکتری‌های قاتل می‌توانند به‌طور انتخابی تومورها را هدف قرار دهند و به‌صورت مؤثر درون محیط تومور زنده بمانند.
نتایج آزمایش‌ها روی موش‌ها نشان داد که:
- این روش توانست حجم تومورهای سرطانی کولورکتال (روده بزرگ)، ملانوم (سرطان پوست) و مثانه را تا ۸۰ درصد کاهش دهد.
- موش‌هایی که با این روش درمان شدند، طول عمر بیشتری نسبت به گروه‌های کنترل داشتند.
- برخلاف داروهای شیمی‌درمانی که به‌طور غیرهدفمند عمل می‌کنند، این باکتری‌های مهندسی‌شده تنها سلول‌های سرطانی را از بین بردند و بافت‌های سالم دست‌نخورده باقی ماندند.
این یافته‌ها نشان می‌دهند که باکتری‌های مهندسی‌شده می‌توانند به‌عنوان یک گزینه جدید و کارآمد در درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرند.
مزایای استفاده از باکتری های مهندسی شده در درمان سرطان
این روش درمانی نسبت به روش‌های متداول مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، مزایای متعددی دارد که می‌تواند روند درمان سرطان را بهبود بخشد:
- هدف‌گیری اختصاصی سلول‌های سرطانی: باکتری‌های مهندسی‌شده تنها به سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند و به بافت‌های سالم آسیبی نمی‌زنند.
- حداقل عوارض جانبی: برخلاف داروهای شیمی‌درمانی که باعث ریزش مو، تهوع و ضعف عمومی بدن می‌شوند، این روش کمترین اثرات منفی را بر بیماران دارد.
- زنده ماندن در تومور و مبارزه مداوم با سرطان: این باکتری‌ها قادرند درون تومور به‌صورت زنده باقی بمانند و به‌طور مستمر به نابودی سلول‌های سرطانی ادامه دهند.
- کاهش احتمال بازگشت سرطان: نتایج اولیه نشان داده است که این روش می‌تواند از متاستاز (گسترش سرطان) و عود مجدد آن جلوگیری کند.
آینده تحقیقات و آزمایش های انسانی
محققان چینی در حال حاضر در تلاش هستند تا تأییدیه‌های لازم برای آغاز آزمایش‌های بالینی روی انسان را دریافت کنند. اگر این روش در مراحل بعدی نیز موفق باشد، می‌تواند به یک روش درمانی نوین برای سرطان‌های مختلف تبدیل شود.
مراحل بعدی تحقیقات شامل:
- بررسی ایمنی و اثربخشی این روش در انسان‌ها.
- ترکیب این روش با درمان‌های دیگر برای افزایش کارایی.
- بررسی امکان استفاده از این روش برای سایر انواع سرطان‌ها.
اگر این فناوری موفق به دریافت مجوزهای لازم شود، می‌توان انتظار داشت که در آینده‌ای نزدیک، درمان‌های شخصی‌سازی‌شده برای بیماران سرطانی بر اساس نوع تومور و شرایط فردی آنها ارائه شود.
نتیجه گیری
تحقیقات جدید دانشمندان چینی نشان داده است که باکتری‌های مهندسی‌شده ژنتیکی می‌توانند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای مقابله با سرطان مورد استفاده قرار گیرند. این روش با هدف‌گیری دقیق سلول‌های سرطانی، حداقل عوارض جانبی و افزایش طول عمر بیماران، می‌تواند جایگزینی مناسب برای درمان‌های متداول مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی باشد.
با ورود به فاز آزمایش‌های انسانی، اگر نتایج موفقیت‌آمیز باشند، این فناوری می‌تواند یک انقلاب در درمان سرطان ایجاد کند و امیدی تازه برای میلیون‌ها بیمار در سراسر جهان باشد.
نتایج این پژوهش در ژورنال CELL منتشر شده است.
