چه عواملی باعث سقط جنین می شوند؟ بررسی کامل همراه با توصیه های تخصصی
- شناسه خبر: 34414
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۲ تیر ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۱۰
- نویسنده: میترا راضی
سقط جنین تجربه‌ای دردناک و نگران کننده برای بسیاری از زنان و خانواده‌هاست. آگاهی از عوامل مؤثر در سقط، می‌تواند نقش کلیدی در پیشگیری از آن داشته باشد و با افزایش شانس بارداری موفق، از آسیب‌های جسمی و روانی جلوگیری کند. هرچند برخی از دلایل سقط قابل پیشگیری نیستند، اما بسیاری از عوامل با کنترل صحیح و مراقبت پزشکی به موقع، قابل مدیریت هستند.
در این مقاله به بررسی جامع و علمی دلایل مؤثر در سقط جنین، راهکارهای پیشگیری و نکات مهم دوران بارداری پرداخته‌ایم تا مسیر بارداری سالم‌تری پیش روی مادران قرار گیرد.
تأثیر سن بر سقط جنین
با افزایش سن، خصوصاً پس از ۳۵ سالگی، احتمال بروز سقط جنین بیشتر می‌شود. این موضوع هم در مورد مادر و هم در مورد پدر صدق می‌کند و دلایل آن به تغییرات هورمونی، کاهش کیفیت تخمک ها و اسپرم ها و افزایش ریسک ناهنجاری های ژنتیکی برمی گردد.
- کاهش ذخیره تخمک و افزایش احتمال اختلالات کروموزومی
- افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت یا فشار خون
- تأثیر سن بالای پدر در کاهش کیفیت اسپرم و افزایش جهش های ژنتیکی
نقش بیماری های زمینه ای در افزایش احتمال سقط
برخی بیماری های مزمن و اختلالات عملکردی در بدن مادر می توانند محیطی نامناسب برای ادامه بارداری ایجاد کنند. تشخیص و کنترل به موقع این بیماری ها قبل و حین بارداری، احتمال سقط را به میزان زیادی کاهش می دهد.
- دیابت کنترل نشده
- بیماری های تیروئیدی (کم کاری یا پرکاری)
- مشکلات قلبی عروقی یا فشار خون بالا
- عفونت های باکتریایی، ویروسی یا انگلی
استرس و عوامل روانی؛ تهدیدی خاموش برای بارداری
استرس مزمن نه تنها سلامت روان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه به طور مستقیم روی سیستم ایمنی بدن و تعادل هورمونی اثر می گذارد. محیط زندگی و کیفیت روابط عاطفی نیز در کاهش یا افزایش این خطر مؤثر هستند.
- اضطراب شدید یا مزمن
- تجربیات عاطفی دشوار مانند طلاق یا سوگ
- احساس ناامنی در محیط های پرتنش یا مناطق درگیر جنگ
- کمبود خواب و خستگی مداوم
تأثیر روش های پیشگیری و مصرف دارو در دوران بارداری
اگرچه بارداری با آی یو دی (IUD) نادر است، اما ادامه این بارداری با خطر سقط همراه است. همچنین برخی داروها در صورت مصرف بدون تجویز پزشک می توانند به رشد جنین آسیب برسانند یا باعث سقط شوند.
- بارداری با آی یو دی بهتر است در اسرع وقت بررسی شود
- مصرف دارو یا واکسن تنها با تجویز پزشک انجام شود
- قطع ناگهانی داروهای ضروری در بارداری بدون مشورت خطرناک است
نقش مواد مخدر، سیگار، الکل و کافئین در بروز سقط
مصرف مواد محرک، مخدر و دخانیات در دوران بارداری از عوامل قطعی در افزایش احتمال سقط جنین هستند. این مواد با تأثیر بر جریان خون، تعادل هورمونی و عملکرد جفت، محیط رحم را برای رشد جنین نامناسب می‌کنند.
- مصرف کوکائین، متامفتامین ها و سایر مواد مخدر
- مصرف زیاد قهوه یا کافئین
- سیگار کشیدن فعال یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
- نوشیدن الکل، حتی در مقادیر اندک
عوامل محیطی و شغلی در افزایش خطر سقط جنین
محیطی که مادر در آن زندگی یا کار می‌کند، تأثیر زیادی بر سلامت بارداری دارد. برخی آلاینده ها، مواد شیمیایی یا شرایط شغلی پرتنش می توانند احتمال سقط را افزایش دهند.
- تماس با فلزات سنگین مانند سرب و آرسنیک
- آلودگی هوا و سموم صنعتی
- اشعه های رادیواکتیو
- شیفت های شبانه یا کارهای جسمی سنگین
نقش نژاد، ژنتیک و هماتوم پشت جفت در سقط
مطالعات نشان می‌دهند که خطر سقط در برخی نژادها مانند سیاه پوستان و رنگین پوستان بیشتر است که ممکن است ناشی از تفاوت های ژنتیکی، شرایط اجتماعی و عوامل محیطی باشد. همچنین وجود هماتوم (لخته خون) پشت جفت، می تواند روند رشد جنین را مختل کند.
راه های پیشگیری از سقط جنین
اگرچه نمی‌توان از تمام موارد سقط جلوگیری کرد، اما با رعایت برخی اصول و مراقبت های پزشکی پیشگیرانه، احتمال موفقیت در بارداری به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.
- تنظیم سن بارداری قبل از ۳۵ سال
- کنترل قند خون در افراد دیابتی
- کنترل تیروئید و فشار خون پیش از بارداری
- مصرف آسپرین با دوز کم تنها در صورت تجویز پزشک
- پرهیز از بارداری هم زمان با استفاده از آی یو دی
- مشاوره ژنتیک در صورت وجود سابقه سقط یا ناهنجاری های خانوادگی
رابطه جنسی در دوران بارداری؛ آری یا نه؟
اگرچه رابطه جنسی در دوران بارداری ممنوع نیست، اما باید با احتیاط و در صورت عدم وجود علائم هشداردهنده انجام شود. وجود ماده ای به نام پروستاگلاندین در مایع منی می تواند انقباضات رحمی ایجاد کند.
- استفاده از کاندوم یا روش جلوگیری از ورود مایع منی توصیه می شود
- از رابطه های جنسی خشن یا مکرر در اوایل بارداری خودداری شود
- در صورت وجود لکه بینی یا درد، تماس جنسی تا زمان بررسی پزشک متوقف شود
نتیجه گیری
بسیاری از موارد سقط جنین با آگاهی، مراقبت های پیشگیرانه و مشاوره ی پزشکی قابل کنترل هستند. از سن بارداری گرفته تا سبک زندگی، بیماری های زمینه ای و حتی شرایط شغلی مادر، همگی نقش تعیین کننده ای در سلامت جنین دارند. با شناخت عوامل خطر، پرهیز از خود درمانی، و رعایت نکات علمی می‌توان گام های مؤثری در مسیر بارداری سالم برداشت.
