پژوهش جدید: داروهای محبوب کاهش وزن و خطر نابینایی

در سال‌های اخیر، داروهای کاهش وزن و دیابت با اثرات متنوعی بر سلامت افراد مورد توجه محققان قرار گرفته‌اند. پژوهش‌های تازه نشان می‌دهند که برخی از این داروها، از جمله اوزمپیک و مونجارو، ممکن است خطر عوارض چشمی جدی را افزایش دهند. این یافته‌ها نگرانی‌هایی درباره سلامت بینایی و لزوم نظارت دقیق پزشکی ایجاد کرده‌اند.

داروهای کاهش وزن و ارتباط آنها با سکته چشمی

داروهای کاهش وزن مبتنی بر GLP-1 (مانند اوزمپیک و تیرزپاتید) نقش مهمی در کنترل قند خون و کاهش وزن دارند، اما تحقیقات اخیر هشدار می‌دهند که این داروها ممکن است با عارضه‌ای نادر و جدی چشمی به نام «نوروپاتی ایسکمیک قدامی عصب بینایی غیرشریانی» (NAION) مرتبط باشند. NAION باعث مسدود شدن جریان خون به عصب بینایی و ایجاد کاهش ناگهانی بینایی در یک چشم می‌شود که غالباً غیرقابل بازگشت است.

• مطالعه‌ای بر روی بیش از ۱.۵ میلیون نفر نشان داد که مصرف داروهای GLP-1 با افزایش خطر ابتلا به NAION همراه است. نرخ ابتلا حدود ۱ نفر در هر ۲۵۰۰ مصرف‌کننده بود.
• مطالعه‌ای دیگر با نمونه ۱۸۵ هزار نفر نتایج متفاوتی ارائه کرد و ارتباط معنادار قوی میان مصرف این داروها و NAION مشاهده نشد.

این تفاوت نتایج نشان می‌دهد که هنوز مکانیسم دقیق ارتباط این داروها با سکته چشمی کاملاً روشن نیست و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.

تأثیر داروهای کاهش وزن بر رتینوپاتی دیابتی

رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض شایع دیابت است که به دلیل آسیب به رگ‌های خونی شبکیه ایجاد می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که داروهای کاهش وزن GLP-1 ممکن است اثرات دوگانه‌ای بر این بیماری داشته باشند:

• برخی مطالعات افزایش جزئی در بروز اولیه رتینوپاتی دیابتی را در میان مصرف‌کنندگان این داروها گزارش کرده‌اند.
• کارشناسان معتقدند که کاهش سریع قند خون ممکن است رگ‌های شکننده شبکیه را تحت فشار قرار دهد و باعث تشدید آسیب شود.

مکانیسم دقیق هنوز ناشناخته است، اما افزایش جریان خون و تأثیر بر عروق ظریف چشم از جمله فرضیه‌های مورد بحث است.

توصیه‌ های پزشکی و پیشگیری

با وجود نتایج متناقض، کارشناسان بر اهمیت نظارت و پیشگیری تأکید دارند. بیماران دیابتی که این داروها را مصرف می‌کنند باید تحت مراقبت منظم چشم‌پزشکی باشند تا کاهش بینایی زودهنگام شناسایی شود.

• افراد با عوامل خطر شناخته‌شده برای NAION، مانند آپنه خواب، فشار خون بالا و دیابت شدید، باید با احتیاط بیشتری از این داروها استفاده کنند.
• غربالگری منظم بینایی و کنترل دقیق قند خون می‌تواند خطر عوارض چشمی را کاهش دهد.

پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران قبل از شروع این داروها، معاینه کامل چشم داشته باشند و در طول درمان بررسی‌های دوره‌ای انجام شود.

نتیجه‌ گیری

داروهای کاهش وزن مبتنی بر GLP-1 همچنان ابزاری مؤثر در کنترل قند خون و کاهش وزن محسوب می‌شوند، اما یافته‌های جدید نشان می‌دهد که آن‌ها ممکن است با خطرات جدی چشمی همراه باشند. این مطالعات بر لزوم نظارت دقیق پزشکی، غربالگری منظم چشم، و بررسی عوامل خطر شخصی تأکید می‌کنند. برای درک کامل ارتباط این داروها با بیماری‌های چشمی، تحقیقات بیشتری ضروری است. آگاهی‌رسانی به بیماران و پزشکان و رعایت توصیه‌های پیشگیرانه می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند و سلامت بینایی را حفظ نماید.