نوشیدنی های انرژی زا و خطرات روانی: چرا مصرف آنها می تواند ریسک خودکشی را افزایش دهد؟
- شناسه خبر: 34970
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۵ شهریور ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۵۲
- نویسنده: میترا راضی
در دهه‌های اخیر، مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا در میان جوانان و دانشجویان به‌شدت افزایش یافته است. این محصولات با وعده افزایش انرژی و تمرکز، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند، اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند مصرف آنها می‌تواند خطرات جدی روانی، از جمله افزایش افکار و اقدام به خودکشی، به همراه داشته باشد. در مقابل، نوشیدن قهوه ممکن است اثر محافظتی داشته باشد و ریسک روانی را کاهش دهد.
یافته های جدید پژوهشی
تحقیق تازه‌ای که داده‌های بیش از ۱.۵ میلیون نفر را تحلیل کرده است، نشان می‌دهد که مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا با افزایش قابل توجه خطر افکار و اقدام به خودکشی مرتبط است. این مطالعه که توسط محققان دانشگاه ملی سنگاپور انجام شده، تفاوت واضحی بین اثرات نوشیدنی‌های انرژی‌زا و قهوه نشان می‌دهد.
- مصرف بیش از ۶۰ فنجان قهوه در ماه، ریسک خودکشی را تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهد.
- مصرف حتی یک قوطی نوشیدنی انرژی‌زا در ماه می‌تواند خطر افکار و اقدام به خودکشی را افزایش دهد.
- با افزایش مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا، این ریسک ممکن است تا سه برابر بیشتر شود.
دکتر گیوم داویدو، روانپزشک و متخصص اعتیاد، معتقد است نتایج این مطالعه برخلاف تصور عمومی است: «ما همیشه فکر می‌کردیم کافئین موجود در نوشیدنی‌های انرژی‌زا خطرات روانی را افزایش می‌دهد، اما یافته‌ها نشان می‌دهد مصرف قهوه اثر محافظتی دارد.»
چرا نوشیدنی های انرژی زا خطرناک هستند؟
نوشیدنی‌های انرژی‌زا تنها حاوی کافئین نیستند؛ ترکیبات دیگری مانند تائورین، گوارانا، جینسینگ و مقادیر بالای قند نیز در آنها یافت می‌شود. این ترکیبات می‌توانند خلق و خو را ناپایدار کرده و اضطراب و تحریک‌پذیری را افزایش دهند.
- افزایش اضطراب و نوسانات خلقی، به ویژه در مردان جوان که گروه اصلی مصرف‌کنندگان هستند، از عوامل خطر مهم روانی است.
- مقادیر بالای قند می‌تواند میکروبیوم روده را تحت تأثیر قرار دهد و ارتباط مستقیمی با سلامت روان داشته باشد.
- مصرف مکرر این نوشیدنی‌ها اغلب با سبک زندگی پرخطر و رفتارهای مخاطره‌آمیز همراه است، از جمله اختلالات خوردن یا مصرف مواد دیگر.
بنابراین، مصرف این نوشیدنی‌ها می‌تواند نه تنها اثر مستقیم روی مغز و روان داشته باشد، بلکه نمایانگر عوامل خطر محیطی و رفتاری نیز باشد.
نقش قهوه در سلامت روان
مطالعه جدید نشان می‌دهد که مصرف قهوه اثر معکوس دارد و می‌تواند تا حدی از بروز افکار و اقدام به خودکشی پیشگیری کند.
- مصرف منظم قهوه با کاهش ریسک افسردگی و اضطراب مرتبط است.
- قهوه حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات مفیدی است که اثر محافظتی بر سیستم عصبی دارند.
- تفاوت اثرات بین قهوه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا احتمالاً به ترکیبات اضافی و قند بالای نوشیدنی‌های انرژی‌زا بازمی‌گردد.
این یافته‌ها می‌تواند به پزشکان و روانشناسان در ارزیابی ریسک روانی بیماران کمک کند و نوشیدن قهوه را به‌عنوان یک گزینه کم‌خطر معرفی کند.
توصیه های بالینی و کاربردی
دکتر داویدو بر این نکته تأکید دارد که مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا باید در ارزیابی بالینی به‌عنوان پرچم قرمز در نظر گرفته شود:
- پزشکان عمومی و روانپزشکان باید میزان مصرف این نوشیدنی‌ها را از بیماران جویا شوند.
- مصرف مداوم نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است نشان‌دهنده مشکلات روانی یا رفتاری دیگر باشد.
- این نوشیدنی‌ها می‌توانند در کنار سبک زندگی پرخطر و اختلالات خوردن، ریسک خودکشی را افزایش دهند.
با توجه به این موارد، شناسایی مصرف‌کنندگان و ارائه مشاوره مناسب می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از رفتارهای خودآزارانه داشته باشد.
محدودیت ها و ملاحظات پژوهش
هرچند یافته‌های این مطالعه نگران‌کننده هستند، اما محدودیت‌هایی نیز وجود دارد:
- جمعیت مصرف‌کننده نوشیدنی‌های انرژی‌زا عمدتاً مردان جوان هستند که به‌طور طبیعی در معرض ریسک بالای روانی و خودکشی قرار دارند.
- مصرف‌کنندگان قهوه خصوصیات دموگرافیک متفاوتی دارند، بنابراین مقایسه مستقیم ممکن است محدودیت داشته باشد.
- سایر عوامل محیطی و رفتاری مانند استرس، اختلالات خواب یا استفاده از مواد مخدر می‌تواند نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.
با این حال، پژوهشگران بر اهمیت توجه به مصرف این نوشیدنی‌ها در ارزیابی روانی تأکید می‌کنند.
جمع بندی
مطالعه‌ای که داده‌های بیش از ۱.۵ میلیون نفر را تحلیل کرده، نشان می‌دهد که نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌توانند ریسک افکار و اقدام به خودکشی را افزایش دهند، در حالی که مصرف قهوه اثر محافظتی دارد. دلیل اصلی این تفاوت، ترکیبات اضافی و قند بالا در نوشیدنی‌های انرژی‌زا و سبک زندگی پرخطر مصرف‌کنندگان آن است. پزشکان و روانشناسان باید مصرف این نوشیدنی‌ها را به‌عنوان یک عامل خطر بالقوه در نظر بگیرند و در مشاوره‌های خود به آن توجه کنند. یافته‌ها نشان می‌دهند که تغییر الگوهای مصرف و اطلاع‌رسانی علمی می‌تواند به کاهش خطرات روانی مرتبط با این محصولات کمک کند.
