شکر سفید چگونه باکتری های مفید روده را به دشمن بدن تبدیل می کند؟
- شناسه خبر: 34508
- تاریخ و زمان ارسال: ۴ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۵
- نویسنده: میترا راضی
مصرف شکر سفید در دهه های اخیر افزایش چشمگیری داشته و پژوهش های علمی پی در پی، اثرات زیان بار آن را بر سلامت انسان آشکار ساخته اند. در یکی از مطالعات اخیر، دانشمندان نشان داده اند که شکر تصفیه شده می تواند باکتری های مفید روده را وادار کند ظاهری شبیه به باکتری های بیماری زا پیدا کنند. این دگرگونی نه تنها باعث گمراه شدن سیستم ایمنی بدن می شود، بلکه ممکن است زمینه ساز بروز التهاب مزمن در بدن گردد.
تاثیر شکر بر رفتار ژنتیکی باکتری های مفید روده
در بدن انسان، میلیاردها باکتری مفید در دستگاه گوارش زندگی می کنند که نقش های حیاتی در گوارش، تنظیم ایمنی و حتی سلامت روان دارند. یکی از مهم ترین گونه ها، باکتری‌ای به نام Bacteroides thetaiotaomicron است که به ویژه در تنظیم التهاب و حفظ سلامت دیواره های روده نقش دارد. مطالعه ای که اخیراً در ژورنال Nature Communications منتشر شده، نشان می دهد که مصرف شکر سفید می تواند به طور مستقیم بر ساختار ژنتیکی این باکتری تأثیر بگذارد.
بر اساس این پژوهش، زمانی که باکتری های مفید در معرض قندهای تصفیه شده قرار می گیرند، بخش هایی از ژنوم آنها دچار چرخش های فیزیکی می شود. این چرخش ژنتیکی منجر به تغییر در بیان ژن هایی می گردد که پروتئین های سطحی باکتری را می سازند، در نتیجه شکل ظاهری این باکتری به گونه ای تغییر می کند که برای سیستم ایمنی بدن دیگر قابل شناسایی نیست.
تبدیل دوستان به دشمنان: خطری نادیده برای سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی بین میکروارگانیسم های مفید و مضر تفاوت قائل می شود. اما هنگامی که باکتری های مفید، به دلیل مصرف مکرر شکر، ظاهر خود را به گونه ای تغییر می دهند که شبیه به پاتوژن های خطرناک شوند، بدن ممکن است آن ها را به اشتباه دشمن تشخیص داده و به آن ها حمله کند.
این اشتباه در شناسایی می تواند واکنش های ایمنی شدیدی را به دنبال داشته باشد که در بلندمدت منجر به التهاب مزمن و تخریب بافت های سالم روده شود. این پدیده، به ویژه در افرادی که سابقه بیماری های التهابی روده مانند کولیت زخمی یا بیماری کرون دارند، می تواند بسیار خطرناک باشد.
خبر خوب و بد: آیا این تغییر برگشت پذیر است؟
پژوهشگران خوش بین هستند که تغییرات ژنتیکی ایجاد شده در اثر شکر موقتی است و پس از کاهش مصرف قند، باکتری ها می توانند به وضعیت طبیعی خود بازگردند. اما نکته نگران کننده این است که قرار گرفتن مداوم و مکرر در معرض شکر می تواند باعث تثبیت این چرخه شود.
تکرار پیوسته این دگرگونی، ممکن است در نهایت ساختار میکروبیوم روده را به گونه ای تغییر دهد که زمینه ساز بیماری های مزمن، ضعف سیستم ایمنی و حتی اختلال در جذب مواد مغذی گردد.
مصرف شکر و تأثیر آن بر اکوسیستم ظریف روده
روده انسان یک اکوسیستم بسیار پیچیده، ظریف و متعادل است که کوچک ترین اختلال در آن می تواند اثرات گسترده ای بر سلامت کلی بدن داشته باشد. شکر سفید، به عنوان یک ماده غذایی فراگیر در رژیم های غذایی امروزی، توانایی آن را دارد که باکتری های “دوست” روده را به دشمنان بالقوه تبدیل کند.
تغییر ظاهری باکتری های مفید، تنها یکی از پیامدهای زیان بار مصرف مکرر شکر است. سایر تحقیقات نشان داده اند که شکر می تواند باعث افزایش نفوذپذیری دیواره های روده، کاهش تنوع میکروبی و حتی افزایش ریسک ابتلا به اختلالات متابولیک مانند دیابت نوع دو شود.
نتیجه گیری
پژوهش های جدید بار دیگر نشان می دهند که اثرات شکر سفید تنها به کالری بالا یا افزایش وزن محدود نمی شود. این ماده می تواند حتی در سطح ژنتیکی بر عملکرد باکتری های مفید روده تأثیر بگذارد و آن ها را به تهدیدی برای سلامت تبدیل کند.
کاهش مصرف شکر، نه تنها به کنترل وزن کمک می کند، بلکه می تواند تعادل میکروبیوم روده را حفظ کرده، عملکرد ایمنی بدن را بهبود ببخشد و از التهاب های مزمن جلوگیری کند. گام های ساده ای مانند پرهیز از نوشابه های گازدار، شیرینی جات فرآوری شده و افزایش مصرف فیبر، می تواند به حفظ این تعادل حیاتی کمک کند.
