نمک پنهان؛ تهدید خاموش سلامتی در سفره های ایرانی
- شناسه خبر: 34596
- تاریخ و زمان ارسال: ۱۴ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۰۵:۳۴
- نویسنده: میترا راضی
نمک پنهان به سدیمی گفته می‌شود که به‌طور غیرمستقیم و از طریق مصرف مواد غذایی فرآوری‌شده یا پرمصرف وارد بدن می‌شود، بدون آنکه مصرف‌کننده از میزان واقعی آن آگاه باشد. در بسیاری از موارد، افراد به‌طور مستقیم نمک به غذاهای خود اضافه نمی‌کنند، اما به دلیل مصرف غذاهای آماده یا محصولات صنعتی، میزان زیادی نمک به بدن وارد می‌شود.
اگرچه مصرف نمک در مقادیر معقول می‌تواند برای بدن مفید باشد و به تنظیم خواب، حفظ تعادل قند خون و عملکرد درست سیستم عصبی کمک کند، اما مصرف بیش از حد آن خطرات جدی به همراه دارد. این خطرات می‌تواند شامل افزایش فشار خون، احتباس آب در بدن و بروز بیماری‌های قلبی و عروقی باشد.
تأثیر نمک پنهان در غذاهای فرآوری شده و مشکلات ناشی از آن
نمک پنهان به‌طور عمده در غذاهای فرآوری‌شده، نان‌ها، دوغ، پنیر، فرآورده‌های گوشتی، غذاهای کنسروی، سوپ‌های آماده و غذاهای منجمد یافت می‌شود. این غذاها، که اغلب جزو انتخاب‌های روزمره هستند، به‌طور ناخودآگاه سدیم زیادی وارد بدن می‌کنند. متخصصان به‌ویژه به این نکته اشاره دارند که نمک‌های پنهان در غذاهای آماده سهم زیادی در دریافت روزانه سدیم دارند.
ریاض غیرتمند، متخصص قلب و عروق، در این زمینه توضیح می‌دهد که مصرف بیش از حد سدیم می‌تواند منجر به فشار خون بالا و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته مغزی و نارسایی قلبی شود. علاوه بر این، مصرف زیاد نمک باعث می‌شود که دفع کلسیم از طریق ادرار افزایش یابد، که این امر موجب کاهش تراکم استخوان‌ها و افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان و فشار بر کلیه‌ها می‌شود.
راه های کاهش مصرف نمک پنهان
یکی از نکات مهم برای کاهش مصرف نمک پنهان، آگاهی از مواد غذایی مصرفی و انتخاب هوشمندانه محصولات است. عباسعلی غیور نجف‌آبادی، متخصص بیماری‌های قلب و عروق، توصیه می‌کند که برای حفظ سلامت بدن به‌ویژه قلب و عروق، مصرف نمک را کاهش دهیم و به‌ویژه از افزودن نمک به غذاهای آماده و فرآوری‌شده خودداری کنیم.
وی به‌ویژه بر مصرف کمتر نان و فرآورده‌های نانی تأکید می‌کند، چرا که این گروه غذایی سهم زیادی از دریافت سدیم در بسیاری از کشورها دارند. همچنین غذاهای آماده، کنسرو شده، سوسیس، کالباس و غذاهای منجمد از جمله منابع عمده نمک پنهان هستند که باید مصرف آن‌ها محدود شود.
غیور نجف‌آبادی همچنین بر اهمیت خرید هوشمندانه تأکید کرده و پیشنهاد می‌کند که در زمان خرید مواد غذایی، برچسب‌ها و اطلاعات مربوط به میزان نمک موجود در محصولات را مطالعه کرده و اقلامی را که دارای عنوان «کم نمک» یا «بدون نمک» هستند، انتخاب کنید.
اقدامات اصلاحی و نیاز به تغییرات عمومی
در سال‌های اخیر، اقدامات زیادی برای افزایش آگاهی عمومی و کاهش مصرف نمک در ایران انجام شده است. یکی از این اقدامات برچسب‌گذاری رنگی بر بسته‌بندی محصولات غذایی است که کمک می‌کند تا مصرف‌کنندگان اطلاعات بهتری در مورد میزان نمک مصرفی خود داشته باشند. اما هنوز هم برای نهادینه کردن مصرف متعادل نمک در رژیم غذایی نیاز به برنامه‌های آموزشی طولانی‌مدت و اصلاحات گسترده در صنایع غذایی وجود دارد.
کارشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که سیاست‌گذاری‌ها باید در جهت کاهش مصرف نمک از طریق غذاهای فرآوری‌شده و آماده باشد. این اقدامات نه‌تنها به سلامت فردی افراد کمک می‌کند بلکه می‌تواند هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های مرتبط با فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش دهد.
میزان مصرف نمک در ایران و جهان
سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که مصرف نمک در روز کمتر از ۵ گرم باشد، که معادل یک قاشق مرباخوری است. اما در ایران، میانگین مصرف نمک حدود ۹.۵ تا ۱۰ گرم در روز است که این رقم به‌طور قابل توجهی بالاتر از توصیه‌های جهانی است. این میزان مصرف بالا، به‌ویژه از طریق غذاهای آماده و فرآوری‌شده، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی در ایران و سایر کشورها به‌حساب می‌آید.
نمک پنهان به‌طور مستقیم و به شکلی ناملموس سلامت جامعه را تهدید می‌کند. برای مقابله با این تهدید، نیاز به تغییرات اساسی در سیاست‌های ملی و اصلاحات صنعت غذایی داریم تا مصرف نمک در سطحی سالم و معقول قرار گیرد.
نتیجه گیری
نمک پنهان یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات به سلامت عمومی در دنیای امروز است. مصرف زیاد سدیم از طریق غذاهای فرآوری‌شده و آماده به‌طور مستقیم به افزایش فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی منجر می‌شود. بنابراین، افزایش آگاهی عمومی، اصلاح دستور پخت خانگی و خرید هوشمندانه می‌تواند راه‌حل‌هایی مؤثر برای کاهش مصرف نمک پنهان باشد. در کنار این اقدامات، سیاست‌گذاری‌ها و اصلاحات در صنایع غذایی باید برای رسیدن به هدف کاهش مصرف نمک و پیشگیری از مشکلات بهداشتی مرتبط با آن در نظر گرفته شود.
