میلیون‌ ها نفر پس از کرونا حس بویایی خود را از دست داده‌ اند

از زمان آغاز همه‌ گیری کرونا، بسیاری از افراد با تغییراتی عجیب در حواس پنج‌ گانه خود روبه‌ رو شدند. یکی از رایج‌ ترین و ماندگارترین این تغییرات، کاهش یا از بین رفتن حس بویایی است. بر اساس پژوهش‌ های تازه، این مشکل بسیار گسترده‌ تر از آن است که تصور می‌ شد و حتی افرادی که خودشان متوجه تغییر خاصی نشده‌ اند، ممکن است در واقع دچار اختلال بویایی باشند. این موضوع پیامدهای مهمی برای سلامت عمومی، روان‌ شناسی فردی و حتی ایمنی زندگی روزمره دارد.

تأثیر گسترده کرونا بر حس بویایی انسان

بر اساس یک پژوهش جامع که با پشتیبانی مؤسسه ملی سلامت آمریکا (NIH) انجام شده است، اثر ویروس کرونا بر حس بویایی می‌ تواند بسیار فراگیر و ماندگار باشد. این مطالعه نشان می‌ دهد که حتی کسانی که در زمان ابتلا علائم خفیف یا حتی بدون علامت بودند، در آزمایش‌ های علمی مربوط به بویایی عملکرد ضعیفی داشته‌ اند.

دانشمندان معتقدند این یافته‌ ها زنگ خطری جدی است، زیرا حس بویایی نقشی اساسی در زندگی انسان دارد؛ از تشخیص خطراتی مانند آتش‌ سوزی یا گاز گرفته تا لذت بردن از طعم غذا. همچنین شواهد جدید نشان می‌ دهد کاهش توان بویایی می‌ تواند با اختلالات عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون در ارتباط باشد. به همین دلیل، توجه به این تغییر به ظاهر جزئی اهمیت زیادی برای سلامت بلندمدت دارد.

یافته‌ های پژوهش‌ های جدید در مورد کاهش بویایی پس از کرونا

در این پژوهش، از یک تست علمی شامل ۴۰ نوع بوی مختلف استفاده شد تا عملکرد بویایی شرکت‌ کنندگان به صورت دقیق اندازه‌ گیری شود. نتایج نشان داد افرادی که تصور می‌ کردند حس بویایی‌ شان پس از کرونا تغییر کرده، در واقع درست فکر می‌ کردند. نکته جالب‌ تر این بود که حتی کسانی که هیچ تغییری در بویایی خود احساس نکرده بودند، در این آزمایش عملکرد غیرطبیعی داشتند.

این تحقیق با همکاری مرکز سلامت دانشگاه نیویورک (NYU Langone Health) و زیر نظر مؤسسه ملی سلامت آمریکا انجام شد. پژوهشگران در این پروژه ارتباط بین ویروس SARS-CoV-2 (عامل بیماری کووید-۱۹) و کاهش حس بویایی یا هیپوسمیا را مورد بررسی قرار دادند.

آمارهای نگران‌ کننده درباره ماندگاری اختلال بویایی

نتایج نهایی نشان داد حدود ۸۰ درصد از افرادی که پس از کرونا از تغییر در حس بویایی خود خبر داده بودند، حتی دو سال بعد از بیماری همچنان در تست‌ های علمی نمره پایین‌ تری داشتند. از این میان، حدود ۲۳ درصد از افراد به طور جدی دچار کاهش حس بویایی یا حتی از دست دادن کامل آن شده بودند.

جالب‌ تر اینکه، ۶۶ درصد از شرکت‌ کنندگانی که هیچ مشکلی در بویایی خود احساس نکرده بودند نیز، در آزمایش‌ های بالینی دچار اختلال تشخیص داده شدند. این داده‌ ها نشان می‌ دهد بسیاری از افراد از ضعف پنهان در بویایی خود بی‌ اطلاع هستند و ممکن است این مسئله بدون تشخیص باقی بماند.

پیامدهای عصبی و روانی از دست دادن حس بویایی

پژوهشگران تأکید می‌ کنند که اختلال بویایی فقط یک مشکل حسی ساده نیست. از دست دادن بویایی می‌ تواند به کاهش اشتها، افسردگی، اضطراب و حتی کاهش کیفیت زندگی منجر شود. همچنین، برخی مطالعات اخیر نشان داده‌ اند که کاهش بویایی می‌ تواند یکی از نشانه‌ های اولیه اختلالات عصبی مانند زوال عقل باشد.

دکتر «لئورا هورویتز»، یکی از پژوهشگران اصلی این تحقیق، می‌ گوید: «افرادی که سابقه ابتلا به کووید-۱۹ دارند، باید نسبت به تغییرات حس بویایی خود آگاه باشند. این مسئله هنوز در میان عموم مردم به اندازه کافی جدی گرفته نمی‌ شود، در حالی که می‌ تواند نشانه‌ ای از آسیب‌ های عصبی بلندمدت باشد.»

راهکارهای پیشنهادی برای بازیابی حس بویایی

اگرچه در حال حاضر درمان قطعی برای اختلال بویایی پس از کرونا وجود ندارد، اما مطالعات جدید روش‌ هایی را برای بهبود تدریجی آن پیشنهاد کرده‌ اند. یکی از این روش‌ ها «توانبخشی بویایی» است که شامل تمرین روزانه با رایحه‌ های طبیعی مانند لیمو، نعناع، گل رز و اکالیپتوس می‌ شود. تحقیقات نشان داده‌ اند این تمرین‌ ها می‌ توانند به بازسازی مسیرهای عصبی بویایی کمک کنند.

همچنین، پزشکان توصیه می‌ کنند بیماران از مصرف زیاد الکل و دخانیات خودداری کرده و رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ های B و D داشته باشند، زیرا این مواد برای عملکرد اعصاب بویایی ضروری هستند.

نتیجه‌ گیری

کرونا تنها یک بیماری تنفسی ساده نیست، بلکه تأثیرات عمیق و بلندمدتی بر سیستم عصبی انسان دارد. از دست دادن یا تضعیف حس بویایی یکی از نشانه‌ های مهم این اثرات است که نباید نادیده گرفته شود. آگاهی، بررسی علمی و پیگیری پزشکی می‌ توانند در پیشگیری از آسیب‌ های پایدار مؤثر باشند. شاید زمان آن رسیده که بوی زندگی را دوباره جدی‌ تر حس کنیم.