ریز پلاستیک ها؛ تهدید تازه برای سلامت قلب و عروق
- شناسه خبر: 35244
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۶ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۰۹:۰۳
- نویسنده: میترا راضی
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که آلودگی پلاستیکی دیگر تنها یک مشکل زیست‌محیطی نیست؛ بلکه سلامت قلب و عروق انسان را نیز تهدید می‌کند. برای نخستین‌بار، پژوهشگران ریزپلاستیک‌ها را در رسوبات شریانی بیماران شناسایی کرده‌اند و این یافته‌ها نشان می‌دهد که حضور ذرات پلاستیکی در بدن می‌تواند خطر سکته قلبی، سکته مغزی و سایر عوارض عروقی را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.
کشف ریز پلاستیک ها در پلاک های شریانی
ریزپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها ذرات کوچکی هستند که کمتر از ۵ میلی‌متر و یک میکرون اندازه دارند و به‌سادگی وارد جریان خون می‌شوند. پژوهشگران با بررسی نمونه‌های بافت بیماران مبتلا به انسداد شریان کاروتید (گردنی) دریافتند که این ذرات در پلاک‌های چربی شریانی جمع شده‌اند، همان مناطقی که مسئول سکته و حمله قلبی هستند.
نتایج نشان داد افرادی که در بدن خود مقادیر بیشتری از ریزپلاستیک‌ها دارند، تا ۴.۵ برابر بیشتر در معرض حوادث قلبی و مغزی قرار می‌گیرند. این یافته، ریزپلاستیک‌ها را به‌عنوان یک عامل خطر جدید برای بیماری‌های قلبی-عروقی معرفی می‌کند.
چگونه پلاستیک ها بر قلب تأثیر می گذارند؟
ریزپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها از راه‌های مختلف وارد بدن انسان می‌شوند، از جمله:
- تنفس هوای آلوده
- بلعیدن غذا و آب آلوده
- تماس پوستی با مواد حاوی پلاستیک
پس از ورود، این ذرات می‌توانند به خون، مغز، ریه، کبد و حتی بافت جفت جنین برسند. حضور آنها باعث التهاب در دیواره رگ‌ها، اختلال عملکرد سلول‌های اندوتلیال و بی‌ثباتی پلاک‌های شریانی می‌شود که همه این عوامل ریسک سکته و ایست قلبی را افزایش می‌دهند.
راهکارهای کاهش مواجهه با ریز پلاستیک ها
با وجود اینکه نمی‌توان به‌طور کامل از ورود ریزپلاستیک‌ها جلوگیری کرد، اقدامات زیر می‌تواند میزان قرارگیری در معرض این ذرات را کاهش دهد:
- استفاده کمتر از پلاستیک‌های یک‌بار مصرف
- نوشیدن آب تصفیه‌شده با فیلترهای حذف میکروپلاستیک
- استفاده از ظروف شیشه‌ای یا فلزی برای گرم‌کردن غذا
- انتخاب مواد غذایی با بسته‌بندی‌های جایگزین پلاستیکی
- افزایش مصرف فیبر و پروبیوتیک‌ها (در دست بررسی برای کمک به حذف پلاستیک‌ها از روده)
این اقدامات می‌توانند به کاهش تجمع پلاستیک در بدن و در نتیجه کاهش التهاب و آسیب شریانی کمک کنند.
نقش داروها در مقابله با اثرات پلاستیک
در حال حاضر هیچ دارویی قادر به خارج کردن مستقیم ریزپلاستیک‌ها از بدن نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهد برخی داروهای قلبی مانند استاتین‌ها، داروهای ضدالتهاب و داروهای کنترل دیابت ممکن است با کاهش التهاب و محافظت از رگ‌های خونی، اثرات مخرب پلاستیک‌ها را کاهش دهند.
این پژوهش‌ها هنوز در مراحل اولیه هستند، اما نتایج اولیه نشان می‌دهد که درمان‌های دارویی می‌توانند بخشی از استراتژی محافظتی در برابر اثرات ریزپلاستیک‌ها باشند.
بحران جهانی آلودگی پلاستیک
آلودگی پلاستیکی فراتر از یک مشکل محیط‌زیستی است و اکنون به یک تهدید جدی برای سلامت قلب و عموم مردم تبدیل شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که حتی در صورت توقف کامل تولید پلاستیک، اثرات مخرب آن ممکن است بیش از یک قرن در محیط باقی بماند و بر سلامت انسان‌ها تأثیر بگذارد.
برای مقابله با این تهدید، افزایش آگاهی عمومی، تغییر سبک زندگی و حمایت از سیاست‌های محدودکننده تولید پلاستیک ضروری است. تنها از طریق این اقدامات می‌توان از تشدید بحران آلودگی و کاهش خطرات قلبی و عروقی مرتبط با ریزپلاستیک‌ها جلوگیری کرد.
نتیجه گیری
ریزپلاستیک‌ها اکنون به یکی از عوامل خطر نوظهور بیماری‌های قلبی-عروقی تبدیل شده‌اند. کاهش مواجهه با پلاستیک‌های یک‌بار مصرف، استفاده از فیلترهای آب، تغییر ظروف غذایی و پیگیری سبک زندگی سالم، به همراه تحقیق و توسعه داروهای محافظتی، می‌تواند نقش مهمی در کاهش این خطرات داشته باشد. حفظ سلامت قلب در عصر آلودگی پلاستیکی نیازمند اقدامات فردی و سیاست‌گذاری‌های جامع است.
