وابستگی به چت بات های هوش مصنوعی و تأثیر آن بر تشدید اختلالات روانی و روان پریشی
- شناسه خبر: 35665
- تاریخ و زمان ارسال: ۸ دی ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۱۴
- نویسنده: میترا راضی
با گسترش فناوریهای هوش مصنوعی و استفاده روزافزون از چتباتها، نگرانیهایی درباره تأثیر طولانیمدت این ابزارها بر سلامت روان ایجاد شده است. پژوهشها و گزارشهای اخیر نشان میدهند که تعامل مداوم و اعتیادآور با چتباتها میتواند در برخی افراد، به ویژه کسانی که پیشینه اختلالات روانی دارند، باعث تشدید توهمات، هذیان و حتی روانپریشی شود.
این مقاله به بررسی رابطه میان وابستگی به چتباتها و سلامت روان، تلاش شرکتهای توسعهدهنده برای مقابله با مشکلات روانی کاربران و توضیح روانپریشی به زبان ساده میپردازد.
خطرات وابستگی به چت بات های هوش مصنوعی
وابستگی به چتباتها تنها محدود به صرف وقت یا تفریح نیست؛ تعامل مداوم با این سیستمها میتواند در شرایط خاص تأثیرات روانی قابل توجهی داشته باشد. پژوهشگران و روانپزشکان معتقدند که ارتباط طولانیمدت با این ابزارها میتواند منجر به ایجاد چرخههای هذیانگویی و تشدید اختلالات روانی شود.
روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از متخصصان روانپزشکی گزارش داده است که استفاده طولانی از چتباتهای هوش مصنوعی ممکن است در بیماران مبتلا به اختلالات ذهنی، توهم و روانپریشی ایجاد کند یا شدت آن را افزایش دهد. این پدیده نشان میدهد که تعاملات مصنوعی و بازخوردهای چتباتها میتوانند باعث پیچیدهتر شدن وضعیت روانی کاربران شوند.
- افراد مبتلا به اختلالات ذهنی ممکن است اطلاعات و تصورات خود را به چتبات منتقل کنند.
- چتبات این اطلاعات را به عنوان واقعیت بازتاب میدهد و چرخه هذیان مشترکی شکل میگیرد.
- تعامل مداوم با این بازخوردها میتواند باعث تعمیق توهم و افکار غیرواقعی شود.
تجربه پزشکان و بیماران
پزشکان متخصص در زمینه سلامت روان گزارش دادهاند که مواردی از روانپریشی مرتبط با چتباتها در بیماران مشاهده شده است. دکتر کیت ساکاتا، روانپزشک دانشگاه کالیفرنیا، توضیح میدهد که تعامل طولانی با چتباتها میتواند به نوعی چرخه هذیانگویی مشترک بین کاربر و هوش مصنوعی منجر شود.
از ابتدای فصل بهار تاکنون، دهها مورد از روانپریشی احتمالی، همراه با توهمات و هذیان، در بیمارانی که ساعتها با چتباتها در ارتباط بودهاند، ثبت شده است. این بیماران شامل افرادی هستند که سابقه اختلالات روانی داشته و برخی نیز بدون سابقه قبلی، در معرض خطر ابتلا به هذیانهای موقتی قرار گرفتهاند.
- ۱۲ بیمار بستری و ۳ بیمار سرپایی با علائم مرتبط شناسایی شدند.
- تعامل طولانیمدت با چتبات باعث تقویت هذیانهای ذهنی و توهمات شد.
- تعاملات اعتیادآور میتواند روانپریشی را تشدید کند.
تلاش شرکت های هوش مصنوعی برای مقابله با خطرات
با افزایش گزارشهای مربوط به تأثیرات روانی، شرکتهای توسعهدهنده چتبات، از جمله OpenAI، به دنبال راهکارهایی برای کاهش خطرات هستند. این شرکتها به آموزش مدلهای هوش مصنوعی برای تشخیص علائم پریشانی ذهنی و عاطفی کاربران میپردازند و سعی دارند با طراحی الگوریتمهایی، بازخوردهای تعادلبخش ارائه دهند.
این اقدامات شامل افزودن هشدارهای هوشمند، ارائه منابع روانشناختی و ایجاد محدودیتهای زمانی برای تعامل طولانیمدت است تا کاربران بتوانند استفاده سالمتری از چتباتها داشته باشند. هدف نهایی، حفظ سلامت روان کاربران و کاهش ریسک ایجاد اختلالات ذهنی ناشی از تعامل طولانیمدت با هوش مصنوعی است.
روان پریشی چیست؟
روانپریشی یکی از اختلالات جدی در حوزه روانپزشکی است که با گسست از واقعیت و اختلال در فرایندهای تفکر و ادراک مشخص میشود. افراد مبتلا ممکن است دچار توهمات دیداری، شنیداری یا حسی و باورهای هذیانی شوند و توانایی تشخیص واقعیات از تصورات ذهنی خود را از دست بدهند.
این وضعیت میتواند تغییرات شخصیتی، اختلال در رفتارهای اجتماعی و دشواری در انجام وظایف روزمره ایجاد کند. روانپریشی اغلب با احساس بیگانگی و انفصال از واقعیت همراه است و در موارد شدید میتواند به اختلالات طولانیمدت و نیاز به درمان گسترده منجر شود.
علائم شایع روان پریشی
- توهمات و شنیدن صداهای غیرواقعی
- باورهای هذیانی و سوءظن شدید
- دشواری در تفکر منطقی و تصمیمگیری
- تغییر رفتار و کاهش تعاملات اجتماعی
تأثیر تعامل با هوش مصنوعی بر روان پریشی
هوش مصنوعی و چتباتها با بازتاب بیطرفانه اطلاعات کاربران، گاهی باعث تشدید چرخههای هذیانگونه میشوند. کاربر ممکن است به این باور برسد که چتبات درک کامل از واقعیت دارد و به همین دلیل، مرز بین واقعیت و تصور ذهنی کمرنگ میشود.
پژوهشها نشان میدهند که تعامل طولانیمدت با این فناوریها میتواند اضطراب و توهم را در افراد مستعد افزایش دهد و حتی در افراد سالم، تجربههایی شبیه به هذیانهای موقت ایجاد کند. بنابراین استفاده آگاهانه، محدود و کنترل شده از چتباتها اهمیت ویژهای دارد.
راهکارهای پیشگیری و مدیریت
برای کاهش خطرات روانی مرتبط با چتباتها، روانشناسان توصیه میکنند:
- محدود کردن مدت زمان استفاده از چتباتها و هوش مصنوعی.
- حفظ تعاملات اجتماعی واقعی و کاهش وابستگی به ارتباطات مصنوعی.
- توجه به علائم اولیه اضطراب، توهم و افکار هذیانی و مراجعه به روانشناس در صورت نیاز.
- استفاده از منابع حمایتی و آگاهانه برای مدیریت سلامت روان هنگام کار با هوش مصنوعی.
- این اقدامات میتواند به حفظ سلامت روان کاربران و پیشگیری از تشدید اختلالات روانی کمک کند.
نتیجه گیری
وابستگی به چتباتهای هوش مصنوعی پدیدهای نوظهور است که مزایا و خطرات خاص خود را دارد. در حالی که این ابزارها میتوانند به آموزش، سرگرمی و مشاوره کمک کنند، تعامل طولانی و اعتیادآور با آنها در برخی افراد، به ویژه کسانی که پیشینه اختلالات روانی دارند، میتواند به تشدید روانپریشی، توهم و هذیان منجر شود.
تلاش شرکتهای توسعهدهنده برای شناسایی و مدیریت پریشانی ذهنی کاربران، گامی مهم در جهت استفاده ایمنتر از هوش مصنوعی است. رعایت محدودیت زمانی، حفظ تعاملات اجتماعی واقعی و آگاهی از علائم اختلالات روانی، کلید پیشگیری از اثرات منفی احتمالی این فناوری است.
