هیچ میزان امنی برای مصرف گوشت های فرآوری شده وجود ندارد
- شناسه خبر: 34395
- تاریخ و زمان ارسال: ۱۹ تیر ۱۴۰۴ ساعت ۰۶:۵۲
- نویسنده: میترا راضی
تحقیقات علمی گسترده در سال‌های اخیر به‌طور مداوم هشدار داده‌اند که مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده، به‌ویژه گوشت‌های فرآوری‌شده، با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمنی مانند دیابت، بیماری قلبی و برخی سرطان‌ها همراه است. در تازه‌ترین مطالعه مروری منتشر شده در مجله معتبر Nature Medicine، دانشمندان هشدار می‌دهند که حتی مصرف مقادیر اندک از گوشت‌های فرآوری‌شده نیز می‌تواند خطرات قابل توجهی برای سلامت داشته باشد.
این پژوهش که توسط تیمی از محققان دانشگاه واشینگتن در سیاتل انجام شده، بیش از ۷۰ مطالعه گذشته را با حضور میلیون‌ها شرکت‌کننده بررسی کرده و به نتایجی نگران‌کننده در مورد رابطه مستقیم مصرف این مواد غذایی با بیماری‌های شایع قرن حاضر رسیده است.
بررسی علمی رابطه میان گوشت های فرآوری شده و بیماری های مزمن
دانشمندان برای نخستین‌بار با مرور بیش از هفتاد تحقیق اپیدمیولوژیک، تصویر جامعی از تأثیرات منفی گوشت‌های فرآوری‌شده بر سلامت عمومی ارائه داده‌اند. در این بررسی، سه بیماری اصلی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند: دیابت نوع دو، بیماری ایسکمیک قلب و سرطان روده بزرگ.
- پژوهش‌ها نشان می‌دهند که حتی مقادیر بسیار اندک از گوشت فرآوری‌شده نیز به‌طرز معناداری با افزایش خطر ابتلا به این بیماری‌ها ارتباط دارد.
- مصرف منظم گوشت‌های فرآوری‌شده مانند بیکن، سوسیس و ژامبون حتی در حجم کم، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را تا ۱۱ درصد افزایش می‌دهد.
- احتمال ابتلا به سرطان کولون (روده بزرگ) با مصرف روزانه تنها یک وعده کوچک از این نوع گوشت، حداقل ۷ درصد افزایش می‌یابد.
- گوشت‌های فرآوری‌شده در مقایسه با سایر غذاهای فوق‌فرآوری‌شده، بیشترین خطر سلامتی را به همراه دارند.
گوشت فرآوری شده دقیقا چیست و چرا خطرناک است؟
پیش از قضاوت درباره مصرف یا پرهیز از گوشت‌های فرآوری‌شده، باید شناخت دقیقی از ماهیت آن‌ها داشته باشیم. این نوع گوشت‌ها، به‌منظور افزایش ماندگاری یا بهبود طعم، تحت فرایندهایی مانند دودی کردن، نمک‌سود کردن، تخمیر یا افزودن مواد نگهدارنده شیمیایی قرار می‌گیرند.
برخی از معروف‌ترین انواع گوشت‌های فرآوری‌شده عبارت‌اند از:
- بیکن
- هات‌داگ
- ژامبون
- سوسیس و سالامی
- گوشت کنسروی
- گوشت خشک‌شده (جرکی)
در این فرایندها ترکیباتی مانند نیتریت سدیم، نمک زیاد و مواد افزودنی به گوشت افزوده می‌شود که در طولانی‌مدت می‌تواند با آسیب به سلول‌ها، التهاب و جهش‌های ژنتیکی، زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن و سرطان باشد.
تأثیر نوشیدنی های شیرین شده و چربی های ترانس در کنار گوشت فرآوری شده
هرچند گوشت فرآوری‌شده در صدر جدول خطرات قرار دارد، سایر غذاهای فوق‌فرآوری‌شده نیز نقش قابل توجهی در افزایش بیماری‌های غیرواگیر دارند. این مطالعه همچنین ارتباط میان مصرف نوشیدنی‌های قندی و چربی‌های ترانس با سلامت را بررسی کرده است.
در ادامه نتایج حاصل از این تحقیق را مرور می‌کنیم:
- نوشیدن روزانه یک قوطی نوشابه شیرین‌شده با شکر، خطر ابتلا به دیابت نوع دو را ۸ درصد و بیماری ایسکمیک قلب را ۲ درصد افزایش می‌دهد.
- مصرف حتی مقدار اندکی از چربی‌های ترانس به‌طور روزانه، خطر بیماری قلبی را تا ۳ درصد بالا می‌برد.
- این ارقام ممکن است در نگاه اول کم به‌نظر برسند، اما وقتی در مقیاس جمعیت بررسی شوند، می‌توانند منجر به هزاران مورد جدید بیماری در هر سال شوند.
چرا نتایج این پژوهش قابل اعتماد است؟
هرچند این مطالعه مبتنی بر مرور مطالعات گذشته است و برخی داده‌ها بر اساس گزارش‌های شخصی شرکت‌کنندگان ثبت شده‌اند، اما دقت علمی بالایی در تحلیل‌ها لحاظ شده است. تیم پژوهشگر با استفاده از روش‌های آماری محافظه‌کارانه، تلاش کرده خطرات واقعی را نه‌تنها تخمین بزند بلکه در پایین‌ترین حد ممکن ارائه دهد.
به بیان دیگر، اگرچه ارتباطات آماری نسبتاً ضعیف گزارش شده‌اند، اما به احتمال زیاد واقعیت خطرناک‌تر از چیزی است که اعداد نشان می‌دهند. به گفته‌ی دمووز هیلی، زیست‌شناس تغذیه و نویسنده ارشد مقاله، حتی مقادیر اندک و مصرف گهگاه این ترکیبات می‌تواند به مرور، سلامت انسان را تهدید کند.
لزوم بازنگری در سیاست های غذایی و توصیه های بهداشتی
پژوهشگران معتقدند یافته‌های این مطالعه باید به عنوان هشداری جدی برای سیاست‌گذاران حوزه سلامت عمومی تلقی شود. با توجه به همه‌گیر شدن مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده در جوامع مدرن، زمان آن رسیده است که دستورالعمل‌های غذایی، با نگاهی سخت‌گیرانه‌تر به این نوع خوراکی‌ها تنظیم شود.
راهکارهایی که می‌توان در این زمینه پیشنهاد کرد:
- برچسب‌گذاری شفاف‌تر و هشداردهنده روی بسته‌بندی مواد غذایی
- آموزش تغذیه سالم از دوران مدرسه
- مالیات بر نوشیدنی‌های شیرین و خوراکی‌های فوق‌فرآوری‌شده
- ترویج دسترسی به غذاهای تازه و طبیعی در مناطق محروم
نتیجه گیری
هرچند حذف کامل ممکن است برای همه افراد قابل اجرا نباشد، اما کاهش جدی در مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده، یکی از کلیدی‌ترین قدم‌ها برای حفظ سلامت عمومی در سطح فردی و جمعی است. با افزایش آگاهی و ایجاد انتخاب‌های هوشمندانه‌تر در تغذیه، می‌توان خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مزمن را کاهش داد.
مهم نیست که چندبار در هفته سوسیس یا ژامبون مصرف می‌کنید؛ طبق شواهد علمی جدید، «حتی یک بار» هم می‌تواند زیاد باشد.
