بهترین ویتامین ها برای کاهش علائم پارکینسون
- شناسه خبر: 34553
- تاریخ و زمان ارسال: ۹ مرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۰
- نویسنده: میترا راضی
پارکینسون یکی از بیماری‌های شایع سیستم عصبی است که به‌طور عمده افراد بالای ۶۰ سال را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری با اختلال در عملکرد نورون‌های تولیدکننده‌ی دوپامین همراه است و موجب بروز علائمی مانند لرزش، سفتی عضلات و کندی حرکت می‌شود. اگرچه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما راهکارهایی وجود دارند که می‌توانند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند. یکی از این راهکارها، مصرف منظم و هدفمند برخی از ویتامین‌ها و مکمل‌های تغذیه‌ای است.
پارکینسون چیست و چگونه بر بدن تأثیر می گذارد؟
قبل از بررسی مکمل‌های مفید، ضروری است با ماهیت بیماری پارکینسون آشنا شویم. پارکینسون نوعی اختلال پیشرونده در سیستم عصبی است که به‌طور تدریجی کنترل حرکات ارادی بدن را مختل می‌کند. این بیماری بیشتر در سنین میانسالی و سالمندی بروز می‌یابد و با گذشت زمان شدت می‌گیرد.
علائم اولیه معمولاً شامل لرزش دست، سختی در حرکت و کاهش تعادل است. در مراحل پیشرفته‌تر، بیماران ممکن است دچار مشکلات شناختی، افسردگی و اختلالات خواب شوند. این علائم، زندگی روزمره بیماران را با چالش مواجه می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که تغذیه مناسب، در کنار درمان دارویی، می‌تواند به کنترل بهتر علائم کمک کند.
اهمیت ویتامین های گروه B برای بیماران پارکینسون
ویتامین‌های گروه B نقش حیاتی در سلامت سیستم عصبی دارند و کمبود آن‌ها می‌تواند عملکرد مغز و اعصاب را به شدت مختل کند. در بیماران مبتلا به پارکینسون، این ویتامین‌ها نقش ویژه‌تری ایفا می‌کنند و در کنترل علائم حرکتی و روانی بیماری مؤثرند.
مهم‌ترین ویتامین‌های گروه B که برای بیماران پارکینسون توصیه می‌شوند:
- ویتامین B12: به کاهش سطح هموسیستئین کمک می‌کند و نقش مستقیم در حفظ سلامت نورون‌ها دارد. منابع اصلی آن گوشت، ماهی، لبنیات و تخم‌مرغ هستند. افراد گیاه‌خوار باید از مکمل استفاده کنند.
- ویتامین B6: پیش‌ساز دوپامین است. دوپامین یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی اصلی است که در پارکینسون به‌شدت کاهش می‌یابد. مصرف B6 می‌تواند باعث بهبود حرکات و کاهش افسردگی در بیماران شود.
- ویتامین B3 (نیاسین): با بهبود عملکرد میتوکندری و کمک به سوخت‌وساز سلولی، می‌تواند به کاهش خستگی و بهبود انرژی در بیماران کمک کند. نیاسین در ماهی، مرغ، آجیل و غلات سبوس‌دار یافت می‌شود.
- ویتامین B7 (بیوتین): برخی تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود این ویتامین در مبتلایان به پارکینسون شایع است و نقش مهمی در حفظ سلامت دستگاه گوارش و سیستم عصبی دارد.
نقش باکتری های روده در تولید ویتامین های گروه B
تحقیقات جدید حاکی از آن است که میکروبیوم روده در سلامت مغز تأثیر چشمگیری دارد. در بیماران پارکینسون، ترکیب باکتری‌های روده تغییر می‌کند و این می‌تواند بر سنتز طبیعی برخی ویتامین‌ها مانند B3 و B7 تأثیر بگذارد.
این عدم تعادل باکتریایی ممکن است به تضعیف دیواره روده و ورود سموم به جریان خون منجر شود؛ اتفاقی که با فعال‌سازی سیستم ایمنی مغز می‌تواند زمینه‌ساز التهاب‌های مزمن عصبی شود. مصرف مکمل‌های ویتامین B و همچنین پروبیوتیک‌ها می‌تواند به ترمیم این وضعیت کمک کند.
ویتامین C: آنتی اکسیدانی قوی برای محافظت از نورون ها
ویتامین C یکی از مهم‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است که نقش کلیدی در کاهش استرس اکسیداتیو ایفا می‌کند. این ویتامین از سلول‌های مغزی در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.
علاوه‌بر خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ویتامین C در تولید دوپامین نیز نقش دارد. سطح پایین این انتقال‌دهنده‌ی عصبی یکی از اصلی‌ترین عوامل بیماری پارکینسون است. همچنین، ویتامین C در کاهش افسردگی و بهبود خلق‌وخو مؤثر است.
منابع غنی ویتامین C:
- مرکبات (پرتقال، گریپ‌فروت)
- کیوی
- فلفل دلمه‌ای رنگی
- توت‌فرنگی و آناناس
نکته مهم این است که ویتامین C در برابر حرارت حساس است، بنابراین بهتر است مواد غذایی حاوی این ویتامین به‌صورت خام مصرف شوند.
ویتامین E: مقابله با التهاب و استرس اکسیداتیو
ویتامین E نیز یکی دیگر از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که می‌تواند در بهبود وضعیت بیماران پارکینسون مؤثر باشد. این ویتامین محلول در چربی، با محافظت از غشای سلولی و کاهش التهابات عصبی، از مرگ نورونی جلوگیری می‌کند.
مطالعات گسترده‌ای در کشورهای اسکاندیناوی انجام شده که نشان می‌دهد مصرف منظم ویتامین E و C می‌تواند احتمال ابتلا به پارکینسون را تا ۳۲ درصد کاهش دهد.
منابع غذایی سرشار از ویتامین E:
- دانه‌های آفتابگردان
- بادام و فندق
- روغن زیتون و روغن کنجد
- آووکادو و اسفناج
ویتامین D: حفظ سلامت نورون ها و کاهش خطر ابتلا به پارکینسون
ویتامین D به‌طور مستقیم در حفظ سلامت سیستم عصبی و تقویت پاسخ ایمنی بدن نقش دارد. این ویتامین از طریق تابش نور خورشید در پوست سنتز می‌شود، اما بسیاری از بیماران پارکینسون به‌دلیل کاهش تحرک، دچار کمبود این ویتامین هستند.
تحقیقات انجام‌شده در کشورهای اروپایی نشان داده‌اند که کمبود مزمن ویتامین D در میانسالی، احتمال ابتلا به پارکینسون را تا ۶۵ درصد افزایش می‌دهد. این ویتامین همچنین در جذب بهتر کلسیم و حفظ عملکرد عضلات و اعصاب مؤثر است.
منابع ویتامین D:
- نور خورشید (روزانه ۱۵ تا ۳۰ دقیقه)
- ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین
- زرده تخم‌مرغ
- مکمل‌های دارویی تحت نظر پزشک
نتیجه گیری
همان‌طور که در این مقاله مشاهده کردید، تغذیه و دریافت ویتامین‌های مناسب نقش اساسی در مدیریت بیماری پارکینسون دارند. ویتامین‌های گروه B، C، D و E هرکدام از جنبه‌های مختلفی در تقویت سیستم عصبی، کاهش التهاب، تولید دوپامین و بهبود خلق‌وخو مؤثرند. خانواده‌ها و مراقبان این بیماران باید با تنظیم یک برنامه‌ی غذایی اصولی، و در صورت نیاز استفاده از مکمل‌ها با مشورت پزشک، گامی جدی در جهت بهبود کیفیت زندگی این بیماران بردارند.
همچنین توصیه می‌شود رژیم غذایی مدیترانه‌ای، که سرشار از چربی‌های مفید، آنتی‌اکسیدان‌ها، سبزیجات تازه و ماهی است، به‌عنوان الگوی تغذیه‌ای برای بیماران در نظر گرفته شود. این رژیم نه‌تنها در پیشگیری از پارکینسون مؤثر است، بلکه به بهبود وضعیت بیماران فعلی نیز کمک شایانی می‌کند.
