پاسخ علمی به باورهای نادرست درباره تغذیه در بارداری

بارداری یکی از حساس‌ترین دوران‌های زندگی مادر و کودک است و تغذیه صحیح در این دوران نقش حیاتی در رشد سالم جنین و سلامت مادر دارد. با این حال، بسیاری از باورهای نادرست درباره مصرف مواد غذایی و مکمل‌ها در دوران بارداری وجود دارد که می‌تواند موجب نگرانی بی‌مورد مادران شود. یکی از این باورها این است که مصرف اسید فولیک در بارداری می‌تواند باعث بروز اختلال بیش فعالی نقص توجه (ADHD) در کودک شود. در این مقاله، بر اساس شواهد علمی، این موضوع به تفصیل بررسی شده است.

مصرف اسید فولیک و اختلال بیش فعالی نقص توجه

دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با تاکید بر مطالعات علمی اعلام کرده است که مصرف اسید فولیک در دوران بارداری هیچ ارتباطی با بروز اختلال بیش فعالی نقص توجه در کودکان ندارد. اختلال بیش فعالی نقص توجه یک مشکل عصبی-رفتاری است که عمدتاً تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی شکل می‌گیرد، نه مصرف مکمل‌های غذایی.

کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است در تمرکز، یادگیری، کنترل رفتارهای تکانشی و میزان فعالیت خود مشکل داشته باشند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که عوامل دیگری مانند ژنتیک، وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس، مصرف الکل یا سیگار توسط مادر و استرس‌های محیطی نقش بیشتری در بروز این اختلال دارند.

عوامل محیطی و رفتاری موثر در ADHD

تحقیقات متعدد نشان می‌دهد که علاوه بر وراثت، برخی عوامل محیطی می‌توانند احتمال بروز ADHD را افزایش دهند. قرار گرفتن جنین در معرض آلاینده‌های محیطی مانند سرب و برخی آفت‌کش‌ها می‌تواند بر تکامل سیستم عصبی و شناختی تأثیر منفی بگذارد. همچنین مصرف برخی داروها توسط مادر در دوران بارداری، مانند استامینوفن، تحت شرایط خاص ممکن است خطرات احتمالی ایجاد کند.

استرس و اضطراب مادر نیز می‌تواند با تغییر در هورمون‌ها و پیام‌رسان‌های عصبی، رشد شناختی کودک را تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل توجه به سلامت روان مادران و کاهش قرارگیری در شرایط استرس‌زا، یکی از عوامل مهم در پیشگیری از اختلالات عصبی-رفتاری کودک است.

نقش تغذیه کودک در دوران پس از تولد

علاوه بر تغذیه مادر، نوع تغذیه کودک پس از تولد نیز می‌تواند در بروز اختلال بیش فعالی تاثیرگذار باشد. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف رنگ‌های مصنوعی غذایی می‌تواند با افزایش رفتارهای تکانشی و بیش فعالی در کودکان مرتبط باشد. این رنگ‌ها عمدتاً در آبمیوه‌های صنعتی، نوشیدنی‌های ورزشی، محصولات غله‌ای و کنسروها به کار می‌روند.

همچنین کمبود اسیدهای چرب ضروری مانند امگا-۳ می‌تواند موجب بروز مشکلات رفتاری و اختلال در تمرکز کودک شود. مصرف مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب ضروری، مانند ماهی چرب و مغزها، می‌تواند به رشد مغزی سالم و کاهش رفتارهای تکانشی کمک کند.

نتیجه‌ گیری

باورهای نادرست درباره مصرف اسید فولیک در بارداری می‌تواند باعث نگرانی بی‌مورد مادران شود. شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف اسید فولیک به هیچ عنوان عامل بروز اختلال بیش فعالی نقص توجه در کودک نیست. عوامل اصلی شامل ژنتیک، محیط زندگی، وزن هنگام تولد، تغذیه و سلامت روان مادر و کودک هستند.

برای پیشگیری از مشکلات رفتاری و عصبی کودک، مادران باید به مصرف متعادل اسید فولیک و سایر ویتامین‌ها و مواد مغذی توجه کنند، از استرس‌های شدید دوری کنند و پس از تولد، تغذیه کودک را با مواد غذایی سالم و فاقد رنگ‌های مصنوعی تکمیل نمایند. رعایت این نکات می‌تواند زمینه رشد سالم و کاهش ریسک اختلالات رفتاری و عصبی را در کودکان فراهم کند.