حتی کمترین میزان نوشیدن الکل خطر زوال عقل را افزایش می دهد

سال هاست که درباره ارتباط مصرف الکل و اثرات آن بر سلامت مغز بحث و بررسی صورت می گیرد. برخی باور داشتند که مصرف کم الکل شاید بی ضرر یا حتی در مواردی مفید باشد، اما تحقیقات جدید این باور را زیر سوال برده است. مطالعه ای گسترده که اخیرا در نشریه BMJ Evidence-Based Medicine منتشر شده، نشان می دهد حتی مصرف اندک الکل هم می تواند خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد.

افزایش خطر زوال عقل با مصرف الکل

این مطالعه بزرگ نشان داده است که مصرف الکل، بدون توجه به پیش زمینه های ژنتیکی افراد، احتمال ابتلا به زوال عقل را بیشتر می کند. داده های به دست آمده از حدود 560 هزار نفر در بریتانیا و آمریکا و همچنین اطلاعات ژنتیکی نزدیک به 2.4 میلیون نفر، به روشنی این موضوع را تأیید کرده است.

به گفته پژوهشگران، حتی کسانی که تنها سه بار در هفته الکل مصرف می کنند، 15 درصد بیشتر از کسانی که فقط یک بار در هفته می نوشند، در معرض ابتلا به زوال عقل قرار می گیرند. این یافته ها نشان می دهد که خطرات الکل محدود به مصرف زیاد یا طولانی مدت آن نیست، بلکه حتی نوشیدن اندک هم می تواند آسیب رسان باشد.

تحلیل ژنتیکی و رد باورهای پیشین

محققان علاوه بر بررسی الگوهای مصرف، نشانگرهای ژنتیکی مرتبط با نوشیدن الکل را نیز مطالعه کردند. این تحلیل نشان داد هیچ نشانه ای از اثر محافظتی الکل وجود ندارد. در واقع، داده های ژنتیکی ثابت کرده اند که مصرف الکل صرفا زیان آور است و هیچ توجیه علمی برای بی خطر بودن مقدار کم آن وجود ندارد.

«آنیه توپیوالا»، پژوهشگر ارشد دانشگاه آکسفورد و نویسنده این تحقیق، در این باره می گوید:

«نه تنها شواهدی از مفید بودن الکل وجود ندارد، بلکه نتایج نشان می دهد حتی مقدار اندک آن می تواند به مرور زمان آسیب های جبران ناپذیری به مغز وارد کند.»

شواهد تصویربرداری مغزی و نتایج مطالعات پیشین

این یافته ها با نتایج مطالعات قبلی همخوانی دارد. پیش تر پژوهش هایی که با استفاده از اسکن مغزی انجام شده بودند، نشان داده بودند که مصرف روزانه حتی یک یا دو واحد الکل می تواند باعث کاهش حجم مغز و تغییر در ساختار آن شود. این تغییرات در درازمدت موجب اختلال حافظه، کاهش توانایی های شناختی و در نهایت زوال عقل خواهند شد.

چنین شواهدی نشان می دهد که بدن انسان هیچ سطح “ایمن” مشخصی برای مصرف الکل ندارد. حتی کمترین مقدار آن هم می تواند اثری منفی روی عملکرد مغز و سلامت عمومی بگذارد.

نظر متخصصان درباره خطرات و توصیه های بهداشتی

«استفن برگس»، آمارشناس دانشگاه کمبریج و از محققان این پروژه، تأکید کرده است:

«یافته های ما نشان می دهد هر چه میزان مصرف الکل بیشتر باشد، احتمال ابتلا به زوال عقل نیز بالاتر خواهد بود.»

متخصصان سلامت عمومی هشدار می دهند که کنار گذاشتن کامل الکل می تواند یکی از مؤثرترین راه ها برای حفظ سلامت مغز و پیشگیری از بیماری های شناختی در سال های آینده باشد. این توصیه به ویژه در شرایطی اهمیت دارد که جمعیت سالمندان در حال افزایش است و بیماری هایی مانند زوال عقل می توانند فشار سنگینی بر نظام های درمانی وارد کنند.

نتیجه گیری

یافته های این مطالعه بار دیگر نشان می دهد که الکل حتی در کمترین میزان مصرف نیز برای مغز انسان مضر است. برخلاف باورهای رایج، هیچ سطحی از مصرف الکل ایمن یا مفید محسوب نمی شود. شواهد علمی به وضوح نشان داده اند که پرهیز کامل از الکل بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل و حفظ سلامت مغز است.

با توجه به افزایش شیوع بیماری های شناختی در جهان، این نتایج می تواند نقشی کلیدی در سیاست های بهداشت عمومی و آگاهی بخشی به جامعه داشته باشد. آینده سلامت مغز انسان وابسته به تصمیم های آگاهانه امروز ماست؛ و کنار گذاشتن الکل یکی از این تصمیم های حیاتی است.