کرونای تیغی چیست؟ بررسی علمی سویه جدید اومیکرون و واکنش وزارت بهداشت ایران
- شناسه خبر: 35435
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۱ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۰۸:۵۳
- نویسنده: میترا راضی
در هفتههای اخیر، نامی تازه در فضای مجازی و رسانهها پخش شده است: «کرونای تیغی». بسیاری از کاربران از گلودرد شدید و احساسی شبیه وجود تیغ در گلو سخن میگویند و این موضوع سبب نگرانی درباره ظهور سویهای جدید از ویروس کرونا شده است. اما واقعیت علمی درباره این نوع جدید چیست؟ آیا این سویه واقعاً در ایران مشاهده شده؟ و چرا چنین نامی برای آن انتخاب شده است؟ در ادامه به بررسی آخرین یافتههای علمی و موضع وزارت بهداشت ایران میپردازیم.
کرونای تیغی چیست و از کجا آمده است؟
پیش از هر چیز باید دانست که «کرونای تیغی» نام غیررسمی و رسانهای یکی از زیرسویههای جدید اومیکرون با عنوان علمی NB.1.8.1 است. این واریانت از خانواده SARS-CoV-2 بوده و نخستین بار در ایالات متحده شناسایی شد. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC)، این سویه در پاییز ۲۰۲۵ حدود ۳۰ درصد موارد ابتلا به کووید را در برخی ایالتها تشکیل داده است.
تفاوت اصلی کرونای تیغی با سایر واریانتهای اومیکرون در علائم ظاهری آن است. مبتلایان معمولاً از گلودرد سوزناک و احساسی شبیه خراش یا وجود تیغ در گلو شکایت دارند. این حس عجیب علت اصلی انتخاب نام «تیغی» برای آن بوده است.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده که این سویه در مقایسه با گونههای پیشین، عموماً خفیفتر است و علائمی شبیه سرماخوردگی دارد. با این حال، توجه به مراقبتهای پیشگیرانه همچنان ضروری است، زیرا ویروس کرونا همچنان قابلیت تغییر و گسترش دارد.
علائم اصلی کرونای تیغی
گزارشهای بالینی در کشورهای مختلف نشان میدهد که نشانههای این سویه، بیشتر در ناحیه گلو و دستگاه تنفسی فوقانی بروز میکند. شدت گلودرد در بیماران ممکن است بهقدری زیاد باشد که بلع غذا یا حتی آب را دشوار کند.
پژوهشگران مهمترین علائم این سویه را چنین توصیف کردهاند:
- گلودرد شدید و سوزناک
- التهاب و قرمزی حلق
- خشکی و خارش گلو
- تب خفیف
- احساس خستگی یا بدندرد
- در برخی موارد، سرفه یا گرفتگی صدا
پزشکان تأکید میکنند که علائم این نوع کرونا معمولاً خفیف و موقتی هستند و در بیشتر موارد نیاز به بستری وجود ندارد. با این حال، در سالمندان یا افراد دارای بیماری زمینهای، توجه به علائم و مراجعه به پزشک ضروری است.
سردرگمی بیماران و افزایش مصرف آنتی بیوتیک ها
در ایران، با انتشار خبر «کرونای تیغی»، برخی افراد بدون مراجعه به پزشک، مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها را آغاز کردهاند. این مسئله موجب نگرانی متخصصان شده است، زیرا آنتیبیوتیکها بر بیماریهای ویروسی مانند کرونا هیچ تأثیری ندارند و مصرف نادرست آنها میتواند خطرناک باشد.
دکتر مینو محرز، متخصص بیماریهای عفونی، در گفتوگویی تأکید کرده است که تاکنون در ایران هیچ موردی از کرونای تیغی شناسایی نشده است. او میگوید: «در حال حاضر، موارد ابتلا در کشور بیشتر به شکل تب، سرفه یا اسهال دیده میشود و علائم گلودرد شدید یا حس بلع تیغ گزارش نشده است. بنابراین، استفاده از آنتیبیوتیکها برای درمان این علائم نهتنها کمکی نمیکند بلکه به مقاومت میکروبی منجر میشود.»
به گفته این پزشک، داروهایی مانند آمپول سفازولین تنها برای عفونتهای شدید یا پس از جراحی تجویز میشوند و مصرف آنها در بیماریهای ویروسی هیچ توجیه علمی ندارد. متأسفانه عادت به مصرف بیرویه این داروها در ایران باعث شده مقاومت دارویی در میان باکتریها به یکی از تهدیدهای سلامت عمومی تبدیل شود.
واکنش وزارت بهداشت ایران به شایعه کرونای تیغی
با افزایش نگرانی عمومی، وزارت بهداشت ایران بهصورت رسمی اعلام کرد که تاکنون هیچ نمونهای از سویه NB.1.8.1 در کشور شناسایی نشده است.
دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در گفتوگویی توضیح داده است: «ویروسها بهطور طبیعی تغییر میکنند، درست مانند ویروس آنفولانزا که هر فصل سویه تازهای پیدا میکند. اما در بررسیهای انجامشده تاکنون، هیچ سویه غیرمعمول یا خطرناک جدیدی در ایران مشاهده نشده است.»
او همچنین افزود که کشور از سال گذشته طرح «پایش ۲۳ پاتوژن» را اجرا میکند که در آن تغییرات ژنتیکی ویروسها از جمله کرونا بهطور مرتب بررسی میشود. بر اساس این دادهها، وضعیت فعلی کرونا در ایران پایدار و تحت کنترل است و هیچ نشانهای از افزایش مرگومیر یا بستری دیده نشده است.
وضعیت جهانی کرونای تیغی
طبق آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت تا نوامبر ۲۰۲۵، موارد شناساییشده کرونای تیغی در جهان محدود بوده و عمدتاً در آمریکای شمالی، ژاپن و بخشهایی از اروپا گزارش شده است. دانشمندان معتقدند که این سویه توانایی بالایی در گسترش دارد اما شدت بیماریزایی آن نسبت به واریانتهای قبلی کاهش یافته است.
کارشناسان جهانی همچنان بر ضرورت واکسیناسیون کامل، استفاده از ماسک در فضاهای بسته و شستن مکرر دستها تأکید دارند. این اقدامات ساده همچنان مؤثرترین راه برای پیشگیری از انواع جدید ویروس کرونا محسوب میشوند.
جمع بندی
تا این لحظه، هیچ شواهدی مبنی بر شیوع کرونای تیغی در ایران وجود ندارد. گرچه این واریانت در برخی کشورها شناسایی شده، شدت بیماری ناشی از آن پایین و علائم آن اغلب خفیف است. نگرانی اصلی در حال حاضر، نه خود ویروس، بلکه گسترش شایعات و مصرف خودسرانه داروها بهویژه آنتیبیوتیکها است.
پزشکان توصیه میکنند که در صورت بروز گلودرد یا تب، استراحت، مصرف مایعات گرم و استفاده از داروهای ضدالتهاب طبق تجویز پزشک بهترین گزینه است. از مصرف داروهای آنتیبیوتیک بدون نسخه بهطور جدی باید خودداری کرد.
در نهایت، آگاهی عمومی و پیروی از اطلاعات معتبر علمی بهترین سپر در برابر بیماریها و شایعاتی است که سلامت جامعه را تهدید میکنند.
