خطر بالقوه آنفلوانزای پرندگان و هشدار درباره احتمال شکل گیری همه گیری جدید

در سال های اخیر، ویروس های آنفلوانزای پرندگان با سرعت قابل توجهی میان پرندگان وحشی، طیور و حتی برخی پستانداران گسترش پیدا کرده اند. اگرچه خطر انتقال این ویروس به انسان همچنان محدود است، اما متخصصان تاکید می کنند که ادامه جهش های ژنتیکی می تواند شرایط جهانی را تغییر دهد. به همین دلیل، بررسی رفتار این ویروس و پیش بینی تهدید های آن اهمیت زیادی دارد. گزارش تازه ای از مؤسسه پاستور فرانسه بار دیگر نگاه ها را به سمت یکی از مهم ترین چالش های احتمالی سلامت عمومی جلب کرده است.

هشدار مؤسسه پاستور فرانسه درباره خطر جهش ویروس آنفلوانزای پرندگان

پیش از ورود به توضیح های موردی، لازم است اشاره شود که مؤسسه پاستور فرانسه یکی از معتبر ترین مراکز تحقیقاتی جهان در حوزه بیماری های عفونی است. این مؤسسه نقش پر رنگی در تشخیص و مقابله با بیماری های نوپدید داشته و تحلیل های آن معمولا مبنای تصمیم گیری های بین المللی قرار می گیرد. هشدار اخیر این مرکز درباره ویروس آنفلوانزای پرندگان، به دلیل سرعت گسترش جهانی آن، توجه بسیاری از کارشناسان را برانگیخته است.

• مدیر مرکز عفونت های تنفسی اعلام کرده است ویروس آنفلوانزای پرندگان در صورت جهش و کسب توانایی انتقال میان انسان ها می تواند یک همه گیری گسترده ایجاد کند.
• این مرکز تاکید کرده شدت چنین همه گیری احتمالی ممکن است حتی از دوران کووید 19 نیز بیشتر باشد.
• ویروس های در گردش سال های اخیر، میان پرندگان و برخی پستانداران مانند روباه، شیر دریایی و راسو ها شناسایی شده اند.

پیامد های اقتصادی و زیست محیطی گسترش ویروس

پیش از پرداختن به جزئیات، لازم است بدانیم که اثرات این ویروس تنها محدود به تهدید سلامت انسان ها نیست. در حال حاضر، بسیاری از بخش های اقتصادی از جمله کشاورزی، تولید گوشت سفید و صنایع غذایی تحت تاثیر موج های گسترده آلودگی در میان پرندگان قرار گرفته اند. این موضوع نشان می دهد که کنترل ویروس تنها موضوع سلامت نیست، بلکه یک چالش چند وجهی جهانی محسوب می شود.

• طی سال های اخیر، ویروس H5 باعث از بین رفتن صد ها میلیون پرنده شده است.
• زنجیره تامین مواد غذایی در برخی کشور ها دچار اختلال شده و قیمت محصولات مرتبط افزایش پیدا کرده است.
• اگرچه انتقال ویروس به انسان نادر است، اما همچنان تحت پایش جدی نهاد های بهداشت جهانی قرار دارد.

نبود ایمنی عمومی در برابر سویه H5 و خطرات بالقوه آن

برای درک بهتر شدت خطر، باید توجه داشت که سیستم ایمنی انسان با بعضی سویه های آنفلوانزای فصلی مانند H1 و H3 آشناست. اما سویه هایی مانند H5 در میان جمعیت انسانی سابقه چندانی ندارند. نبود ایمنی جمعی، همان عاملی است که ابتدای پاندمی کووید 19 باعث سرعت بسیار بالای انتقال بیماری شد.

• بر اساس گزارش مؤسسه پاستور، انسان ها تقریبا هیچ ایمنی طبیعی در برابر H5 ندارند.
• ویروس های آنفلوانزا بر خلاف کرونا، حتی افراد سالم و کودکان را نیز می توانند درگیر کنند.
• در صورتی که ویروس بتواند قابلیت انتقال انسان به انسان را کسب کند، امکان شیوع سریع افزایش خواهد یافت.

موارد گزارش شده انسانی و ارزیابی سازمان جهانی بهداشت

پیش از فهرست موارد، باید اشاره کرد که سازمان جهانی بهداشت و مراکز پایش بیماری به صورت مداوم وضعیت آنفلوانزای پرندگان را بررسی می کنند. تحلیل های آن ها نشان می دهد که اگرچه خطر به صورت بالقوه وجود دارد، اما هنوز نشانه ای از آغاز یک همه گیری انسانی مشاهده نشده است.

• طی دو دهه گذشته، نزدیک به یک هزار مورد ابتلای انسانی گزارش شده است.
• بخش زیادی از این موارد در کشور های مصر، اندونزی و ویتنام بوده است.
• حدود 48 درصد از مبتلایان جان خود را از دست داده اند که نشان دهنده قدرت بیماری زایی بالا در موارد انسانی است.
• نخستین مورد انسانی مبتلا به H5N5 در آمریکا اخیرا در ایالت واشنگتن ثبت شده است.

ارزیابی متخصصان درباره احتمال شکل گیری همه گیری

پیش از اشاره به دیدگاه متخصصان، باید توجه داشت که بسیاری از بیماری های ویروسی قابلیت جهش دارند، اما تنها تعداد اندکی از آن ها شرایط لازم برای ایجاد یک همه گیری جهانی را کسب می کنند. کارشناسان تاکید می کنند که رصد مداوم ویروس و جلوگیری از تماس انسان با حیوانات آلوده، نقش مهمی در کاهش خطر دارد.

• سازمان جهانی بهداشت احتمال وقوع پاندمی انسانی را همچنان پایین ارزیابی کرده است.
• متخصصان می گویند مردم در حالت عادی می توانند بدون نگرانی خاص از طبیعت لذت ببرند و از محصولات حیوانی استاندارد مصرف کنند.
• در عین حال، کشور ها باید آمادگی واکنش سریع را داشته باشند تا در صورت نیاز اقدامات لازم به سرعت انجام شود.

آمادگی جهان برای مقابله با تهدید های احتمالی

پیش از فهرست موارد، لازم به ذکر است که تجربه پاندمی کووید 19 باعث شد بسیاری از کشور ها زیرساخت های تشخیصی، آزمایشگاهی و درمانی خود را تقویت کنند. این موضوع می تواند در مقابله با هر بیماری جدید نقش اساسی ایفا کند.

• مؤسسه پاستور تاکید کرده جهان اکنون نسبت به دوران پیش از کووید 19 آماده تر است.
• بسیاری از کشور ها ذخایر دارو های ضد ویروس دارند که می تواند در مراحل اولیه شیوع موثر باشد.
• شبکه های تشخیصی و نظارتی نسبت به گذشته سریع تر و دقیق تر عمل می کنند.

نتیجه گیری

آنفلوانزای پرندگان یکی از مهم ترین تهدید های بالقوه سلامت عمومی در سطح جهان محسوب می شود. اگرچه خطر شیوع انسان به انسان همچنان پایین است، اما گسترش سریع ویروس میان پرندگان و پستانداران باعث شده متخصصان نسبت به احتمال جهش های جدید هشدار دهند. آنچه اکنون اهمیت دارد، آگاهی، آمادگی و پایش مداوم رفتار ویروس است. جهان پس از تجربه کووید 19 نسبت به گذشته هماهنگ تر و مجهز تر عمل می کند، اما همچنان رعایت اصول علمی و پرهیز از ایجاد نگرانی بی مورد ضروری است.