تشخیص زودهنگام آلزایمر از طریق بررسی تغییرات در چشم
- شناسه خبر: 33604
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۳ اسفند ۱۴۰۳ ساعت ۰۶:۵۸
- نویسنده: میترا راضی
بیماری آلزایمر یکی از شایع‌ترین انواع زوال عقل است که به تدریج حافظه و عملکرد شناختی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تشخیص این بیماری معمولاً زمانی انجام می‌شود که آسیب‌های جدی در مغز ایجاد شده و علائم بالینی نمایان شده‌اند. اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که چشم‌ها می‌توانند نشانه‌های اولیه این بیماری را حتی قبل از بروز مشکلات شناختی آشکار کنند.
دانشمندان کشف کرده‌اند که تغییرات در شبکیه چشم میتواند به عنوان یک روش غیرتهاجمی و زودهنگام برای تشخیص بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله، یافته‌های جدید علمی در این زمینه بررسی شده و اهمیت این کشف برای آینده پزشکی مورد بحث قرار می‌گیرد.
شبکیه چشم، پنجره ای به مغز و تشخیص زودهنگام آلزایمر
شبکیه چشم بخشی از سیستم عصبی مرکزی است و ارتباط مستقیمی با مغز دارد. به همین دلیل، دانشمندان بر این باورند که تغییرات شبکیه می‌توانند بازتابی از آسیب‌های عصبی در مغز باشند. یافته‌های جدید نشان می‌دهند که برخی پروتئین‌های مرتبط با آلزایمر می‌توانند در شبکیه تجمع پیدا کنند، درست همانند نحوه انباشت این پروتئین‌ها در مغز افراد مبتلا به این بیماری.
- مطالعه‌ای که در سایت Science منتشر شده است، نشان می‌دهد که تغییرات در ساختار شبکیه می‌توانند پیش از بروز علائم آلزایمر ظاهر شوند.
- این یافته‌ها می‌توانند به پزشکان کمک کنند تا از طریق اسکن‌های چشمی غیرتهاجمی بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهند.
- در حال حاضر، هیچ آزمایش دقیقی برای تشخیص زودهنگام آلزایمر وجود ندارد و این پژوهش میتواند مسیر را برای توسعه روش‌های تشخیصی جدید هموار کند.
نتایج تحقیقاتی: بررسی شبکیه چشم در بیماران آلزایمری
برای بررسی ارتباط بین تغییرات شبکیه و بیماری آلزایمر، محققان طی ۱۴ سال گذشته، نمونه‌هایی از شبکیه و بافت مغزی ۸۶ اهداکننده انسانی را مورد مطالعه قرار داده‌اند. این نمونه‌ها شامل سه گروه بودند:
- افرادی با عملکرد طبیعی مغز
- افرادی که در مراحل اولیه آلزایمر (اختلال شناختی خفیف) بودند
- افراد مبتلا به آلزایمر پیشرفته
یافته‌های کلیدی این تحقیق:
- تجمع پروتئین آمیلوئید بتا: یکی از مهم‌ترین کشفیات این پژوهش، وجود مقادیر بالای پروتئین آمیلوئید بتا ۴۲ در سلول‌های شبکیه بود. این پروتئین سمی که در مغز بیماران آلزایمری تجمع پیدا می‌کند، در سلول‌های گانگلیونی شبکیه نیز مشاهده شد.
- کاهش سلول‌های ایمنی پاک‌سازی‌کننده: دانشمندان دریافتند که میزان ۸۰ درصد از سلول‌های میکروگلیا که وظیفه پاک‌سازی پروتئین‌های مضر را دارند، کاهش یافته است. این کاهش باعث می‌شود پاک‌سازی آمیلوئید بتا سخت‌تر شود و احتمال آسیب به مغز و شبکیه افزایش یابد.
- افزایش التهاب و مرگ سلولی در شبکیه: تحقیقات نشان داد که افزایش التهاب و تخریب سلول‌های شبکیه، بازتابی از آسیب‌های مغزی در بیماران آلزایمری است. این موضوع نشان می‌دهد که با مشاهده تغییرات التهابی در چشم، می‌توان از قبل احتمال ابتلا به آلزایمر را پیش‌بینی کرد.
- شباهت تغییرات شبکیه با آسیب‌های مغزی در ناحیه حافظه: نتایج نشان داد که تغییرات شبکیه با تخریب نواحی مغزی مسئول حافظه، درک زمان و توانایی مسیریابی مرتبط است. این کشف میتواند به پزشکان کمک کند تا از طریق بررسی شبکیه، وضعیت شناختی فرد را زودتر ارزیابی کنند.
چشم‌انداز آینده: چگونه این کشف به درمان آلزایمر کمک می‌کند؟
یافته‌های این پژوهش می‌توانند تأثیرات بسیار مهمی در روش‌های تشخیص و درمان آلزایمر داشته باشند.
- تشخیص زودهنگام: یکی از مهم‌ترین مزایای این کشف، امکان تشخیص بیماری در مراحل اولیه از طریق اسکن چشم است. در حال حاضر، آلزایمر معمولاً زمانی تشخیص داده می‌شود که آسیب‌های مغزی گسترده شده‌اند، اما این روش میتواند فرصتی برای مداخلات درمانی زودهنگام فراهم کند.
- توسعه روش‌های درمانی جدید: اگر پزشکان بتوانند تغییرات شبکیه را به عنوان نشانگر زیستی آلزایمر تأیید کنند، می‌توانند راهکارهای درمانی را زودتر آغاز کرده و سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهند.
- روشی غیرتهاجمی و کم‌هزینه: تشخیص آلزایمر معمولاً از طریق تصویربرداری مغزی و آزمایش‌های مایع نخاعی انجام می‌شود که روش‌های تهاجمی و پرهزینه‌ای هستند. در مقابل، اسکن شبکیه چشم روشی سریع، ارزان و بدون درد است که میتواند برای پایش وضعیت بیماران در طول زمان نیز مفید باشد.
نتیجه گیری: آیا بررسی شبکیه میتواند راهی برای تشخیص زودهنگام آلزایمر باشد؟
تحقیقات جدید نشان می‌دهند که تغییرات در شبکیه چشم می‌توانند نشانگرهای اولیه بیماری آلزایمر باشند. این یافته‌ها می‌توانند مسیر را برای توسعه روش‌های تشخیصی جدید، غیرتهاجمی و زودهنگام هموار کنند.
- چشم‌ها به عنوان یک پنجره به مغز، می‌توانند اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت شناختی فرد ارائه دهند.
- اگر این روش به عنوان یک ابزار تشخیصی تأیید شود، میتواند به پزشکان کمک کند تا پیش از پیشرفت آلزایمر، مداخلات درمانی را آغاز کنند.
- تحقیقات بیشتری برای تأیید دقت این روش و توسعه تکنیک‌های پیشرفته‌تر برای بررسی تغییرات شبکیه مورد نیاز است.
نتایج این پژوهش در مجله معتبر Acta Neuropathologica منتشر شده است.
