تشخیص زودهنگام سرطان با نور؛ فناوری جدید سلول های تومور را به رنگ زرد روشن می سازد
- شناسه خبر: 34406
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۱ تیر ۱۴۰۴ ساعت ۰۹:۰۲
- نویسنده: میترا راضی

تشخیص زودهنگام و دقیق تومورهای سرطانی یکی از چالشهای اصلی در حوزه درمان سرطان بهویژه در اندامهایی مانند کبد و روده بزرگ است. بسیاری از فناوریهای کنونی نمیتوانند مرز دقیق بین بافت سالم و بافت توموری را مشخص کنند، که این موضوع احتمال باقی ماندن سلولهای سرطانی پس از عمل جراحی را افزایش میدهد. اما نوآوری جدید دانشمندان کره جنوبی، امید تازهای را برای دقت بیشتر در تشخیص و درمان سرطان به وجود آورده است.
مقدمه ای بر ابزار تشخیص سرطان با نور
دانشمندان دانشگاه علم و فناوری پوهانگ در کره جنوبی موفق به توسعه یک ابزار مولکولی نوین به نام SLY شدهاند که میتواند با چسبیدن به سلولهای سرطانی، آنها را به رنگ زرد فلورسنت درخشان درآورد. این ابزار که نوعی پروب پیشرفته فلورسنت است، نهتنها امکان شناسایی دقیق سلولهای توموری را فراهم میکند، بلکه راه را برای جراحیهای ایمنتر و تشخیص سریعتر سرطان هموار میسازد.
- فناوری SLY بهصورت هدفمند تنها به سلولهای سرطانی متصل میشود.
- این ابزار امکان دیدن مرز دقیق تومور با چشم غیرمسلح و تحت نور فراهم میآورد.
- استفاده از آن در عملهای جراحی میتواند مانع از باقی ماندن تومورهای پنهان شود.
- این روش، قدمی نوین در مسیر پزشکی دقیق و درمان شخصیسازی شده است.
مکانیسم عملکرد پروب SLY در تشخیص سلول های سرطانی
یکی از ویژگیهای خارقالعاده این ابزار مولکولی، شیوه اتصال آن به سلولهای سرطانی است. پروب SLY برای اتصال اختصاصی به نوع خاصی از مولکولهای سطحی طراحی شده که در برخی سرطانها بیش از حد طبیعی تولید میشوند.
سطح خارجی بسیاری از سلولهای بدن، بهویژه سلولهای توموری، با مولکولهای قندی پیچیدهای به نام گلیکانها (Glycans) پوشیده شده است. یکی از این گلیکانها که در سرطانهایی مانند کبد و کولون بهطور غیرطبیعی افزایش مییابد، سیالیل لوئیس (Sialyl Lewis) است. این مولکول هدف اصلی پروب SLY است.
- پروب SLY شامل ساختاری شیمیایی به نام اکسابورول (Oxaborole) است که توانایی اتصال مستقیم به گلیکانهای هدف را دارد.
- پس از اتصال به سطح سلول، این ترکیب از طریق فرآیند اندوسیتوز وارد سلول سرطانی میشود.
- درون سلول، پروب در میتوکندری تجمع مییابد و با خاصیت فلورسنت خود، باعث درخشش زرد سلول سرطانی در زیر نور میشود.
کاربردهای بالینی فناوری SLY؛ از تشخیص تا جراحی ایمن
قابلیت شناسایی دقیق سلولهای سرطانی با کنتراست بالا، پروب SLY را به ابزاری بسیار کاربردی در تشخیص و درمان سرطان تبدیل کرده است. نتایج آزمایشهای اولیه روی بافتهای سرطانی کبد بسیار امیدوارکننده بودهاند.
این ابزار دارای دو کاربرد اصلی در زمینه سلامت و درمان سرطان است:
- تشخیص زودهنگام و دقیق سرطان کبد در مراحل اولیه: از طریق درخشش فلورسنت سلولهای سرطانی در اسکنها یا مشاهدههای آزمایشگاهی، میتوان پیش از گسترش تومور، بیماری را شناسایی کرد.
- هدایت جراحیهای تومور برداری با دقت بالا: جراح با کمک این پروب میتواند مرز میان بافت سالم و بافت سرطانی را بهطور زنده و در حین عمل تشخیص دهد و از برداشت ناقص یا آسیب به بافتهای سالم جلوگیری کند.
چرا فناوری SLY یک جهش علمی در مبارزه با سرطان محسوب می شود؟
یکی از بزرگترین معضلات در درمان سرطان، باقیماندن تودههای کوچک و پنهان در بدن پس از جراحی است. فناوریهایی مانند SLY میتوانند برای اولینبار به جراحان این امکان را بدهند که سلولهای سرطانی را بهصورت زنده و در حین عمل مشاهده کنند.
- این ابزار نهتنها در کبد، بلکه در سایر اندامهایی که حاوی تومورهای گلیکاندار هستند نیز قابل استفاده است.
- استفاده از نور و فلورسنت، خطای انسانی در تشخیص نواحی توموری را کاهش میدهد.
- این فناوری میتواند به تشخیص بهتر سرطان در مراحل اولیه منجر شود که شانس درمان را چند برابر افزایش میدهد.
نتیجه گیری
توسعه ابزار مولکولی SLY بهعنوان یک پروب فلورسنت، نمونهای از ترکیب علم شیمی، زیستشناسی مولکولی و فناوریهای تصویربرداری است. این نوآوری میتواند آینده تشخیص سرطان را متحول کرده و روشهای سنتی را کنار بزند. تشخیص زودهنگام، کاهش خطای جراحی و تسهیل درمان، تنها بخشی از مزایای این دستاورد علمی است. با پیشرفت پژوهشهای بیشتر و توسعه نسخههای کاربردی برای سایر انواع سرطان، انتظار میرود که این ابزار بهزودی در کلینیکها و اتاقهای عمل سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرد.