مطالعه تازه نشان می‌ دهد: التهاب لثه ممکن است به آسیب مغزی و سکته منجر شود

ارتباط سلامت دهان و دندان با سلامت کلی بدن موضوعی است که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در حالی که بیشتر مردم بیماری‌های لثه را تنها یک مشکل دهانی می‌دانند، پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد این نوع التهاب ممکن است به شکل مستقیم یا غیرمستقیم بر مغز و سیستم گردش خون تأثیر بگذارد. نتایج یک مطالعه تازه حاکی از آن است که ابتلا به بیماری لثه می‌تواند با افزایش احتمال سکته مغزی و آسیب به ساختارهای مغزی همراه باشد.

ارتباط میان سلامت دهان و عملکرد مغز

پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که سلامت دهان، فراتر از لبخندی زیبا، با سلامت مغز نیز ارتباط دارد. زمانی که لثه‌ها دچار التهاب می‌شوند، باکتری‌ها و مواد التهابی می‌توانند از طریق جریان خون وارد بدن شده و به رگ‌های خونی آسیب برسانند. این فرآیند می‌تواند در درازمدت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، از جمله سکته مغزی را افزایش دهد.

در مطالعه‌ای که نتایج آن در مجله علمی Neurology Open Access منتشر شد، پژوهشگران بررسی کردند که آیا بین بیماری لثه و آسیب به «ماده سفید مغز» ارتباطی وجود دارد یا خیر. ماده سفید مغز بخش مهمی از سیستم عصبی است که پیام‌های عصبی را بین نواحی مختلف مغز منتقل می‌کند. آسیب به این بخش می‌تواند در عملکرد شناختی، تعادل و حتی حافظه تأثیر بگذارد.

یافته‌ های علمی جدید درباره التهاب لثه و مغز

نتایج این مطالعه نشان داد بزرگسالانی که از بیماری لثه رنج می‌برند، نسبت به افراد با دهان سالم، علائم بیشتری از آسیب به ماده سفید مغز نشان می‌دهند. این یافته‌ها نشان می‌دهد التهاب لثه می‌تواند موجب واکنش‌های التهابی در سراسر بدن شود.

دکتر «سوبیک سن»، سرپرست این پژوهش، توضیح می‌دهد: «بیماری لثه با افزایش التهاب عمومی بدن مرتبط است. التهاب طولانی‌مدت می‌تواند به سخت شدن دیواره رگ‌های خونی منجر شود؛ پدیده‌ای که در پزشکی به آن آترواسکلروز گفته می‌شود.» آترواسکلروز یعنی تجمع چربی و سلول‌های ایمنی در دیواره شریان‌ها، که در نهایت باعث محدود شدن جریان خون و افزایش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی می‌شود.

مطالعات اخیر نیز نشان داده‌اند که التهاب مزمن ناشی از مشکلات دهان می‌تواند باعث تغییر در ساختارهای مغزی شود، به ویژه در نواحی مرتبط با کنترل حرکات و پردازش شناختی. این یافته‌ها به اهمیت مراقبت منظم از لثه‌ها و دندان‌ها در حفظ سلامت مغز اشاره دارند.

بیماری لثه و خطر سکته مغزی

در پژوهش دیگری که توسط همین گروه تحقیقاتی انجام شد، مشخص شد که افرادی که همزمان دچار بیماری لثه و پوسیدگی دندان هستند، ۸۶ درصد بیشتر از افراد سالم در معرض سکته مغزی قرار دارند. این عدد نگران‌کننده نشان می‌دهد که سلامت دهان ممکن است نقش مستقیمی در حفظ سلامت عروق مغزی ایفا کند.

دکتر سن در توضیح نتایج افزود: «وقتی بیماری لثه با پوسیدگی دندان همراه شود، خطر مشکلات قلبی و مغزی تقریباً دو برابر افزایش می‌یابد. این ترکیب می‌تواند باعث افزایش التهاب سیستمیک و تغییر در فشار خون و جریان خون شود.»

پژوهش‌های جدید در زمینه سلامت عمومی نیز تأیید کرده‌اند که باکتری‌های دهانی مانند Porphyromonas gingivalis قادرند از طریق خون به مغز برسند و در بروز التهاب‌های عصبی نقش داشته باشند. این موضوع یکی از مسیرهای احتمالی ارتباط بین بیماری‌های دهان و سکته مغزی است.

چگونه می‌ توان خطر را کاهش داد؟

اگرچه این مطالعات نشان‌دهنده رابطه میان بیماری لثه و سکته مغزی است، اما هنوز نمی‌توان گفت این بیماری مستقیماً باعث سکته می‌شود. با این حال، حفظ بهداشت دهان و دندان می‌تواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه بسیار مؤثر عمل کند.

کارهای ساده‌ای مانند مسواک زدن منظم (حداقل دو بار در روز)، استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن فواصل بین دندانی، شست‌وشوی دهان با دهان‌شویه‌های ضد باکتری و مراجعه دوره‌ای به دندان‌پزشک برای جرم‌گیری، از راهکارهای اثبات‌شده برای کاهش التهاب دهانی هستند. این اقدامات علاوه بر حفظ سلامت دهان، به کاهش خطر التهاب‌های سیستمیک و آسیب به عروق مغزی کمک می‌کنند.

پژوهش‌های نوین همچنین بر نقش رژیم غذایی تأکید دارند. مصرف میوه‌ها، سبزیجات، ماهی‌های چرب و غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان می‌تواند از بروز التهاب جلوگیری کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.

آمار جهانی و اهمیت پیشگیری

بر اساس داده‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO)، حدود ۳.۵ میلیارد نفر در سراسر جهان از مشکلات دهان و دندان مانند پوسیدگی، عفونت یا التهاب لثه رنج می‌برند. این آمار نشان می‌دهد که بیماری‌های دهان یکی از شایع‌ترین مشکلات بهداشتی جهان هستند و در صورت بی‌توجهی، می‌توانند به بیماری‌های جدی‌تر مانند سکته مغزی، دیابت و بیماری قلبی منجر شوند.

کارشناسان بهداشت عمومی پیشنهاد می‌کنند کشورها برنامه‌های آموزشی گسترده‌تری برای افزایش آگاهی مردم در مورد ارتباط بین سلامت دهان و مغز اجرا کنند. آموزش مراقبت‌های دهانی در مدارس، دسترسی ارزان‌تر به خدمات دندان‌پزشکی و ارتقای فرهنگ بهداشتی می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش آمار سکته مغزی داشته باشد.

نتیجه گیری

مطالعه جدید نشان می‌دهد که سلامت دهان تنها مربوط به زیبایی لبخند نیست، بلکه ارتباط مستقیمی با سلامت مغز و سیستم گردش خون دارد. بیماری لثه می‌تواند با التهاب‌های مزمن در بدن، زمینه را برای آسیب‌های مغزی و سکته فراهم کند. با این حال، مراقبت ساده و منظم از دهان می‌تواند تا حد زیادی از این خطر جلوگیری کند.

نتایج این پژوهش بار دیگر اهمیت نگاه جامع به بدن انسان را یادآور می‌شود. مغز، قلب و دهان بیش از آنچه فکر می‌کنیم به یکدیگر وابسته‌اند، و حفظ سلامت یکی از آن‌ها می‌تواند از دیگری محافظت کند.