اختلال هویت تجزیه‌ای (DID) چیست؟
- شناسه خبر: 32444
- تاریخ و زمان ارسال: ۸ آبان ۱۴۰۳ ساعت ۱۰:۴۳
- نویسنده: میترا راضی
اختلال هویت تجزیه‌ای، که به اختصار به آن DID نیز گفته می‌شود، یکی از اختلالات روانی پیچیده است که در آن فرد تجربه چندپارگی هویت و شخصیت را دارد. این اختلال می‌تواند منجر به ایجاد چندین شخصیت یا هویت مجزا در یک فرد شود که هر کدام رفتارها، خاطرات و الگوهای تفکر منحصر به فرد خود را دارند. شخصیت‌های مختلف معمولاً از وجود یکدیگر بی‌خبر هستند و ممکن است به‌صورت ناگهانی و بدون کنترل فرد تغییر کنند. علائم DID غالباً در دوران کودکی، بین سنین ۵ تا ۱۰ سالگی، ظاهر می‌شوند و ادامه می‌یابند.
علائم اختلال هویت تجزیه‌ای
افراد مبتلا به DID ممکن است با علائمی مانند از دست دادن حافظه، رفتارهای غیرمنتظره و نوسانات هویتی مواجه شوند. این علائم می‌توانند شامل اضطراب، توهمات، افسردگی، سرگردانی، و همچنین سوء مصرف مواد مخدر یا الکل، افکار خودکشی و خودآزاری باشند. علاوه بر این، نوسانات خلقی، اختلالات خواب (مانند بی‌خوابی و وحشت شبانه)، و توهمات شنوایی و بینایی نیز در برخی افراد مبتلا مشاهده می‌شود.
علل و عوامل مؤثر در اختلال هویت تجزیه‌ای
اگرچه علت دقیق DID هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که تجربه حوادث تروماتیک در دوران کودکی، نظیر سوءاستفاده جسمی، عاطفی یا جنسی، می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد. همچنین، کمبود عاطفی و عدم احساس امنیت در دوران کودکی نیز می‌تواند منجر به اختلال توجه و در نهایت به اختلال هویت تجزیه‌ای منجر شود. عوامل دیگری مانند اختلالات شیمیایی و مشکلات در پیام‌رسانی مغز نیز نمی‌توانند نادیده گرفته شوند.
مکانیسم‌های تفکیک و مقابله
تفکیک به‌عنوان یک مکانیزم مقابله‌ای عمل می‌کند که فرد برای جدایی از موقعیت‌های استرس‌زا یا آسیب‌زا از آن استفاده می‌کند. این فرایند به فرد کمک می‌کند تا خاطرات آسیب‌زا را از آگاهی خود جدا کرده و ارتباطش را با دنیای خارج قطع کند. این نوع تفکیک می‌تواند به‌عنوان یک مکانیزم دفاعی در برابر درد جسمی و عاطفی ناشی از تجربیات آسیب‌زا عمل کند.
روش‌های تشخیص اختلال هویت تجزیه‌ای
برای تشخیص DID، پزشک ابتدا وضعیت فیزیکی فرد را بررسی کرده و آزمایش‌های مختلفی انجام می‌دهد و سپس فرد را به روانپزشک ارجاع می‌دهد. معیارهای تشخیصی شامل وجود دو یا چند هویت مجزا، فراموشی‌های قابل توجه، و اضطراب و مشکلات عملکردی در چندین زمینه زندگی است. این اختلال نباید ناشی از تأثیرات فیزیولوژیکی مواد یا بیماری‌های پزشکی باشد.
انواع اختلال هویت تجزیه‌ای
اختلال هویت تجزیه‌ای می‌تواند به اشکال مختلفی بروز کند. برخی افراد تنها دو شخصیت مجزا دارند، در حالی که دیگران ممکن است تجربه تعداد بیشتری از شخصیت‌ها را داشته باشند. هر شخصیت می‌تواند ویژگی‌ها و توانایی‌های خاص خود را داشته باشد و در شرایط مختلف فعال شود.
روش‌های مدیریت و درمان اختلال هویت تجزیه‌ای
هرچند درمان قطعی برای DID وجود ندارد، اما با کمک دارو درمانی و روان‌درمانی، افراد می‌توانند علائم خود را کاهش داده و مدیریت بهتری بر این اختلال داشته باشند. درمان‌های شناختی-رفتاری و تجزیه‌ای می‌توانند به بهبود تعامل بین شخصیت‌ها و ایجاد حس یکپارچگی کمک کنند. با وجود چالش‌های زندگی با این اختلال، افرادی که تحت درمان و حمایت متخصصان قرار می‌گیرند، می‌توانند کیفیت زندگی بهتری را تجربه کنند.
با آگاهی و درک صحیح از اختلال هویت تجزیه‌ای، می‌توان به افرادی که با این چالش دست و پنجه نرم می‌کنند، کمک کرد تا زندگی باکیفیت‌تری داشته باشند.
