وزارت بهداشت: مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها روبه افزایش است

به گزارش دکتر نیوز، نگرانی های مربوط به استفاده از آنتی بیوتیک ها بلافاصله پس از معرفی آنها به دنیای پزشکی در دهه 1940 به وجود آمد. آنتی بیوتیک ها از جمله رایج ترین داروهای مورد استفاده در جهان هستند. اگرچه این دسته از داروها می توانند جان افراد زیادی را در جهان از بیماری های عفونی و ویروسی نجات دهند، اما مصرف بیش از حد آنها عوارض زیادی را به همراه دارد که سال هاست جامعه پزشکی جهان را نگران کرده است. آنتی‌بیوتیک‌ها زمانی جان میلیون‌ها نفر را در دهه‌های 1940 و 1950 نجات دادند، اما امروزه به دلیل استفاده بیش از حد، بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها دیگر در برابر باکتری‌هایی که زمانی می‌کشتند، مؤثر نیستند.

استفاده غیر ضروری از آنتی بیوتیک ها می تواند باعث مقاومت بدن در برابر این دارو شود که خطر بزرگی برای سلامت هر انسانی است. همچنین یکی از خطرناک ترین عوارض مصرف آنتی بیوتیک واکنش های آلرژیک است که روزانه افراد زیادی را بدون اطلاع از علت روانه بیمارستان می کند. . سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که حدود 30 درصد از تمام نسخه های آنتی بیوتیکی که سالانه در سراسر جهان تجویز می شود غیر ضروری است.

آموکسی سیلین و آموکسی سیلین، اسید کلاوولانیک رایج ترین آنتی بیوتیک های تجویز شده در سراسر جهان هستند. این داروها توسط WHO به عنوان درمان خط اول برای عفونت های رایج تعیین شده اند.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) کشورهایی را که بیشترین مصرف آنتی بیوتیک ها را دارند اعلام کرد. این آمار بر اساس «دوزهای تعیین شده روزانه به ازای هر 1000 نفر» است و جدیدترین داده های ارائه شده توسط کشورها است. تنوع گسترده در استفاده از آنتی بیوتیک ها در سراسر جهان نشان می دهد که بسیاری از کشورها بیشتر از میانگین جهانی آنتی بیوتیک مصرف می کنند، در حالی که برخی از کشورها ممکن است برای نجات جان بیماران خود دسترسی کافی به این داروها نداشته باشند.

بر اساس گزارش وزارت بهداشت، ایران دومین مصرف کننده آنتی بیوتیک در جهان است و حدود 30 درصد آنتی بیوتیک های تجویز شده غیرضروری است. همچنین بر اساس اظهارات رئیس سازمان غذا و دارو آموکسی سیلین پرمصرف ترین آنتی بیوتیک در کشور است. سالانه 750000 نفر به دلیل مقاومت دارویی جان خود را از دست می دهند و تخمین زده می شود که تا سال 2050 50 میلیون نفر به دلیل مقاومت دارویی جان خود را از دست بدهند.

آنتی بیوتیک ها بر خلاف افکار عمومی در برابر عفونت های ویروسی بی تاثیر بوده و منجر به بهبودی نمی شوند؛ اما در صورت بروز این بیماری، آنتی بیوتیک ها در برابر عفونت های ویروسی موثر نیستند. به همین دلیل وقتی سرما می خوریم هر چقدر هم که آنتی بیوتیک مصرف کنیم، باز هم خوب نمی شویم و اشتباه این است که مدام از آنتی بیوتیک های مختلف استفاده کنیم. برخلاف تصور رایج، آنتی بیوتیک ها در برابر عفونت های ویروسی بی تاثیر هستند و منجر به بهبودی نمی شوند.

وی ادامه داد: تنها پزشک مسئول تشخیص ویروسی یا باکتریایی بودن عفونت است. یک سری نشانه ها و شاخص ها وجود دارد که به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد، داروی مناسب را تجویز کند یا حتی هیچ دارویی را تجویز نکند.

محمد حسینی ادامه داد: هر بار که داروی آنتی بیوتیکی را با تشخیص خود یا غیرپزشکی مصرف می کنیم، گامی در جهت عوارض جانبی و مقاومت آنتی بیوتیکی برمی داریم. بسیاری از عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و بسیاری از گلودردها نیازی به درمان آنتی بیوتیکی ندارند.

مدیرکل نظارت بر مصرف داروهای سلامت محور سازمان غذا و دارو تصریح کرد: مقاومت آنتی بیوتیکی به این معنی است که در صورت عفونت باکتریایی حتی با استفاده از دارو، باکتری به رشد و کار خود ادامه می دهد و دارو قادر به از بین بردن باکتری و جلوگیری از فعالیت بیماری زایی آن نیست.

وی تاکید کرد: مصرف بی رویه و غیر اصولی آنتی بیوتیک ها به باکتری ها این فرصت را می دهد تا مکانیسم های دفاعی خود را برای مقاومت در برابر داروها فعال کنند. هر بار که هر فردی در جامعه آنتی بیوتیک مصرف می کند، باکتری های حساس و مفید بدن از بین می روند، اما باکتری های مقاوم شروع به رشد و تکثیر می کنند.

محمد حسینی با بیان اینکه مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک در کشور بسیار زیاد است، ادامه داد: آمار خاصی در این زمینه وجود ندارد. با توجه به ارزان بودن آنتی بیوتیک ها در کشور نسبت به کشورهای همسایه، آنها نیز قاچاق می شوند و میزان مصرف خودسرانه و قاچاق آنتی بیوتیک از میزان فروش دارو بیشتر است.

به گفته وی، مردم باید بدانند که مصرف آنتی بیوتیک بدون تجویز پزشک مضر است و تاثیری در روند بهبود بیماری های ویروسی ندارد و باعث بیماری های کبدی و کلیوی می شود.

مدیرکل نظارت بر مصرف داروهای سلامت محور سازمان غذا و دارو تاکید کرد: آنتی بیوتیک ها مانند آب، نان و نمک نیستند که بتوانیم هر زمان که نیاز داشته باشیم مصرف کنیم، مصرف آنها باید استاندارد و بر اساس تجویز پزشک باشد. فروش آنتی بیوتیک بر اساس قانون ممنوع است، اما توسط پزشکان نیز تجویز می شود و مردم اصرار دارند که داروخانه ها آن را بدون نسخه تهیه کنند. محمد حسینی خاطرنشان کرد: یکی از راه های کاهش مقاومت میکروبی ناشی از آنتی بیوتیک ها استفاده منطقی از آن ها است و مردم نباید فریب تبلیغات کذب در فضای قانونی را بخورند.