آزمایش RBC چیست ؟ rbc در آزمایش خون به چه معناست

آزمایش RBC در خون به معنای گلبول های قرمز است و میزان بالا و پایین بودن rbc در آزمایش خون می‌تواند علائم خاصی را برای بدن ایجاد کند که در ادامه به صورت کامل در دکتر نیوز درباره آزمایش RBC صحبت خواهیم کرد.

همان‌طور که گفتیم RBC در آزمایش خون مخفف Red Blood Cell Count است و به معنی گلبول‌های قرمز خون می‌باشد. یکی از مواردی که گزارش می‌شود همین RBC یا تعداد گلبول‌های قرمز خون است که واحد آن معمولاً تعداد گلبول‌های قرمز (معمولاً به میلیون) در هر میکرو لیتر خون می‌باشد.

rbc در آزمایش خون به چه معناست

گلبول‌های قرمز خون (RBCs) سلول‌های خونی هستند که در مغز استخوان ساخته‌شده و سپس به درون جریان خون آزاد می‌شوند. این سلول‌ها برخلاف سایر سلول‌های بدن، فاقد هسته بوده و شکل دیسک مانند با طرفین مقعر دارند. متوسط اندازه گویچه های قرمز حدود 7.8 میکرون و ضخامت آن‌ها در ضخیم‌ترین نقطه 2.5 میکرون و در مرکز حدود 1 میکرون است.

شکل گلبول‌های قرمز به آن‌ها اجازه می‌دهد که درون عروق بسیار ریز بدن نظیر مویرگ‌های انتهایی به‌خوبی فشرده‌شده و از آن‌ها عبور کنند. بعضی از بیماری‌های خونی نظیر اسفیروسیتوز ارثی، الیپتوسیتوز، آنمی سلول داسی (Sickle Cell Anemia) و … باعث تغییر شکل گلبول‌های قرمز (RBC) شده و غشای آن‌ها را ناپایدار می‌کنند درنتیجه این سلول‌ها هنگام عبور از عروق ریز آسیب می‌بینند و از بین می‌روند و باعث ایجاد بیماری آنمی همولیتیک می‌شود.

میزان طبیعی RBC در آزمایش خون

میزان طبیعی یا نرمال گلبول قرمز در آزمایش خون وابسته به سن، جنس، نژاد، محل زندگی، سبک زندگی و مسائل ژنتیکی است. به‌طورکلی بر اساس کتاب فیزیولوژی گایتون، تعداد طبیعی RBC ها در آزمایش خون در یک مرد بالغ و سالم حدود 4.9 تا 5.5 میلیون عدد در هر میکرو لیتر و در زنان بالغ و سالم حدود 4.4 تا 5 میلیون عدد در هر میکرو لیتر و در کودکان بسته به سن می‌تواند بین 4 تا 5.5 میلیون در هر میکرو لیتر می‌باشد.

بااین‌حال پزشکان به‌هیچ‌وجه آزمایش خون بیمار را صرفاً بر اساس تعداد RBCها قضاوت نمی‌کنند و اساساً تعداد گلبول‌های قرمز در آزمایش خون اهمیت اندکی دارد. تشخیص کم‌خونی و پلی سیتمی بر اساس هموگلوبین (Hgb) و هماتوکریت (HCT) داده می‌شود و تعداد RBC ها اهمیتی در این موضوع ندارد.

بالابودن RBC در آزمایش خون

درصورتی‌که آزمایش RBC شما بالابود از عوامل زیر می‌تواند نشان‌دهنده بالابودن RBC در آزمایش خون شما باشد:

• حساسیت در کف دست‌ها یا کف پا
• خستگی
• تنگی نفس
• درد مفاصل
• خارش پوست، به‌ویژه پس از دوش گرفتن یا حمام کردن
• اختلالات خواب
• کاهش آب بدن
• بیماری مادرزادی قلب

پایین بودن RBC در آزمایش خون

درصورتی‌که آزمایش RBC شما پایین باشد از عوامل زیر می‌تواند نشان‌دهنده پایین بودن RBC در آزمایش خون شما باشد:

• خستگی
• سردرد
• پوست رنگ‌پریده
• تنگی نفس
• سرگیجه
• ضعف یا سستی
• افزایش ضربان قلب
• مشکلات تغذیه‌ای نظیر کمبود ویتامین B12 و اسیدفولیک، کمبود پروتئین.
• اختلالات کلیوی ازجمله نارسایی مزمن کلیه
• اختلالات متابولیک و غدد درون‌ریز بدن
• کم‌کاری تیروئید

اهمیت RBC در آزمایش خون

همان‌طور که گفته شد مقدار هموگلوبین و هماتوکریت و نیز سایر شاخص‌های گلبول‌های قرمز نظیر متوسط حجم هر گویچه (MCV)، متوسط هموگلوبین در هر گویچه (MCH)، غلظت هموگلوبین در گلبول قرمز (MCHC) و نیز وسعت توزیع گلبول‌های قرمز (RDW) در تعیین بیماری و قضاوت پزشک متخصص اهمیت بسیار بیشتری نسبت به تعداد گلبول‌های قرمز خون دارند.

معمولاً اهمیت تعداد RBC ها زمانی مشخص می‌شود که پزشک به چند بیماری که شاخص‌های یکسانی دارند شک می‌کند و سپس به سراغ شمارش تعداد RBC ها رفته و بر اساس آن تشخیص می‌گذارد و درمان را شروع می‌کند.

خطرات آزمایش RBC چیست

مانند همه آزمایش‌های خون، خطر خونریزی، کبودی یا عفونت در محل ورود سوزن وجود دارد. وقتی سوزن وارد بازوی شما می‌شود ممکن است احساس درد متوسط ​​یا احساس سوزش شدید داشته باشید.

اگر نتایج تست غیرطبیعی باشد چه‌کار کنم؟

پزشک در مورد هرگونه نتیجه غیرعادی با شما صحبت خواهد کرد. بسته به نتایج حاصله، ممکن است لازم باشد آزمایش‌ها اضافی را برای شما تجویز کند.

تست‌های مکمل می‌تواند شامل اسمیر خون باشد، که یک فیلم از خون شما توسط میکروسکوپ بررسی می‌شود. اسمیر خون می‌تواند به تشخیص ناهنجاری‌های سلول‌های خونی (مانند کم‌خونی سلول داسی شکل)، اختلالات گلبول‌های سفید خون مانند سرطان خون و انگل‌های منتقلِ از خون مانند مالاریا کمک کند.

کم‌خونی نوعی بیماری است که در آن تعداد سلول‌های قرمز سالم خون برای حمل اکسیژن به بدن کافی نیستند. انواع کم‌خونی عبارت‌اند از:

• کم‌خونی فقر آهن که اغلب به‌راحتی قابل‌درمان است
• کم‌خونی سلول داسی شکل، که منجر به غیرطبیعی شدن سلول‌های قرمز خون می‌شود، و این گلبول‌های غیرطبیعی به‌سرعت از بین می‌روند
• کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین، که غالباً از سطح پایین ویتامین B-12 ناشی می‌شود
• همه انواع کم‌خونی به درمان نیاز دارند. افراد کم‌خون معمولاً احساس خستگی و ضعف می‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است سردرد، سردی دست‌وپا، سرگیجه و ضربان قلب نامنظم را تجربه کنند.