ساخت داروی ضدسرطان جدید از قارچ هیمالیایی

محققان با استفاده از ترکیب طبیعی موجود در قارچ هیمالیایی، دارویی نوین ضدسرطان تولید کرده‌اند که اثربخشی آن نسبت به ترکیب اصلی تا 40 برابر افزایش یافته است. این دستاورد جدید، گامی بزرگ در درمان سرطان‌ها و بیماری‌های التهابی محسوب می‌شود.

یکی از جالب‌ترین دستاوردهای اخیر در دنیای داروسازی، کشف ترکیب ضدسرطانی با استفاده از قارچ هیمالیایی است. این قارچ که سال‌ها در طب سنتی چین مورد استفاده قرار داشته، حالا به‌عنوان یکی از منابع مهم برای ساخت داروهای شیمی‌درمانی شناخته می‌شود. ترکیب ضدسرطانی جدید که از قارچ «کوردیسپیس میلتاریس» استخراج شده، مهندسی شده تا اثربخشی آن تا 40 برابر نسبت به شکل طبیعی افزایش یابد. در ادامه، به بررسی دقیق این ترکیب و فرآیندهایی که منجر به تولید داروی ضدسرطان نهایی شده‌اند، پرداخته خواهد شد.

کشف ترکیب «کوردیسپین» از قارچ هیمالیایی

«کوردیسپین»، ترکیب اولیه‌ای است که از قارچ هیمالیایی به‌نام Cordyceps militaris استخراج می‌شود. این ترکیب به‌طور سنتی برای درمان برخی بیماری‌های التهابی و سرطان‌ها استفاده می‌شده است، اما استفاده از آن در دنیای پزشکی با چالش‌هایی مواجه بوده است. یکی از این چالش‌ها، تجزیه سریع کوردیسپین در بدن است که به‌واسطه آنزیمی به‌نام ADA در جریان خون صورت می‌گیرد. این تجزیه سریع، استفاده از کوردیسپین را محدود کرده بود. علاوه بر این، این ترکیب برای نفوذ به داخل سلول‌های سرطانی به ناقل‌های خاص نیاز داشت و باید به متابولیتی به‌نام 3’-dATP تبدیل می‌شد تا اثر ضدسرطانی خود را اعمال کند.

راهکار نوین برای ارتقای اثربخشی

شرکت زیست‌دارویی NuCana و دانشگاه آکسفورد با همکاری یکدیگر تلاش کرده‌اند تا این چالش‌ها را برطرف کنند. آن‌ها با استفاده از فناوری اختصاصی به‌نام ProTide، ترکیب کوردیسپین را به گونه‌ای تغییر دادند که از تجزیه سریع آن جلوگیری کرده و موجب می‌شود این ترکیب بتواند بدون نیاز به ناقل‌ها وارد سلول‌های سرطانی شود. این نوآوری، موجب شد که ترکیب مهندسی‌شده مقدار بسیار بیشتری از متابولیت‌های فعال ضدسرطان را در داخل تومورها تولید کند.

تولید داروی NUC-7738

نسخه تقویت‌شده کوردیسپین که با نام «NUC-7738» شناخته می‌شود، از توانمندی بسیار بیشتری نسبت به کوردیسپین طبیعی برخوردار است. این دارو ابتدا در آزمایشگاه توانست موانع مربوط به مقاومت سلول‌های سرطانی را پشت سر بگذارد. در مرحله بعدی، آزمایش‌های انسانی انجام شد که اثربخشی آن روی نمونه‌های تومور تأیید شد. مطالعات منتشرشده در نشریه Clinical Cancer Research نشان داده‌اند که NUC-7738 تا 40 برابر قوی‌تر از کوردیسپین طبیعی عمل می‌کند و عوارض جانبی محدودی دارد.

نتایج مثبت در آزمایش‌ های انسانی

آزمایش‌های انسانی داروی NUC-7738 در مرحله اول بر روی بیماران مبتلا به سرطان‌های پیشرفته انجام شد. این بیماران که گزینه‌های درمانی مؤثر دیگری نداشتند، با استفاده از این دارو درمان شدند. در این مرحله، داروی NUC-7738 با داروی ایمنی‌درمانی pembrolizumab ترکیب شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در 9 نفر از بیماران، بیماری تحت کنترل قرار گرفت و در یک بیمار، حجم تومور 55 درصد کاهش یافت. علاوه بر این، در 7 نفر از بیماران، دوره بقای بدون پیشرفت سرطان بیش از 5 ماه طول کشید. این نتایج، به‌ویژه با توجه به جمعیت شرکت‌کنندگان، دستاوردی نادر محسوب می‌شود.

ایمنی و عملکرد دارو

شرکت NuCana همچنین اعلام کرده است که این دارو از نظر ایمنی عملکرد مطلوبی داشته است و عوارض جانبی آن نسبت به بسیاری از درمان‌های رایج شیمی‌درمانی بسیار محدودتر است. این یافته‌ها موجب شده که این دارو به‌عنوان یک درمان نویدبخش برای بیماران مبتلا به سرطان‌های پیشرفته مورد توجه قرار گیرد.

برنامه‌ های آینده و فاز دوم تحقیقات

با توجه به موفقیت‌های این مطالعه، شرکت NuCana اعلام کرده است که فاز دوم تحقیقاتی گسترده‌تری را در سال 2025 آغاز خواهد کرد. این فاز شامل تعداد بیشتری از بیماران خواهد بود و هم‌اکنون در حال رایزنی با سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای بررسی شرایط تأیید نهایی دارو است. انتظار می‌رود این دارو در آینده نزدیک به یکی از گزینه‌های اصلی درمان سرطان‌های مقاوم به درمان تبدیل شود.

نتیجه‌ گیری

این کشف جدید در حوزه درمان سرطان، نویدبخش آینده‌ای روشن برای بیماران مبتلا به انواع سرطان‌های پیشرفته است. ترکیب «کوردیسپین» که از قارچ هیمالیایی استخراج شده، با مهندسی نوین در فناوری ProTide، توانسته است اثربخشی خود را تا 40 برابر افزایش دهد و عوارض جانبی آن نسبت به درمان‌های شیمی‌درمانی کمتر باشد. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک این دارو در دسترس عموم قرار گیرد و تحولی شگرف در درمان سرطان‌های مقاوم به درمان ایجاد کند.