لاغری به هر قیمت: داروهای لاغری و ارتباط آنها با افسردگی و اضطراب

در سال‌های اخیر، داروهای لاغری به‌ویژه آن‌هایی که به‌عنوان آگونیست‌های GLP-1 شناخته می‌شوند، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. این داروها که شامل Wegovy، Ozempic و Saxenda می‌شوند، برای کاهش وزن در افراد مبتلا به چاقی تجویز می‌شوند. با این حال، یک مطالعه جدید هشدارهایی جدی در مورد عوارض روانی این داروها ارائه داده است. بر اساس داده‌های گسترده‌ای که در یک مطالعه بزرگ جمع‌آوری شده، استفاده از این داروها با افزایش خطر افسردگی، اضطراب و حتی رفتارهای خودکشی همراه است. در این مقاله به بررسی این مطالعه و نتایج آن پرداخته خواهد شد و اثرات جانبی روانی داروهای لاغری مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

مطالعه جدید و داده‌ های هشداردهنده

در مطالعه‌ای که اخیراً در ژورنال Scientific Reports منتشر شد، محققان داده‌های هشت ساله از بیش از ۱۶۰ هزار بیمار چاق که از داروهای لاغری استفاده می‌کردند، جمع‌آوری کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که افرادی که از داروهای لاغری مصرف می‌کنند، به طور قابل توجهی بیشتر از سایرین در معرض خطر افسردگی و اضطراب قرار دارند. به‌ویژه، خطر ابتلا به افسردگی در این افراد تقریباً سه برابر بیشتر از افراد عادی بود و خطر اضطراب نیز دو برابر بیشتر از افراد دیگر گزارش شد. علاوه بر این، خطر رفتارهای خودکشی در این گروه از افراد تا سه برابر بیشتر از کسانی بود که در این مطالعه بررسی شده بودند.

این یافته‌ها اهمیت زیادی دارند چرا که معمولاً مطالعات بالینی داروهای لاغری، افرادی که سابقه مشکلات روانی دارند را از پژوهش‌ها کنار می‌گذارند و بنابراین، داده‌های مربوط به عواقب روانی این داروها در بیماران بدون اختلالات روانی به‌طور کامل در دسترس نیست.

پیوند داروهای لاغری و مشکلات روانی

یانگ، استاد متخصص که این مطالعه را رهبری کرده است، به این نکته اشاره کرده است که بیشتر مطالعات بر اساس داده‌هایی از بیمارانی است که سابقه اختلالات روانی دارند و این باعث شده تا تاثیرات طولانی‌مدت داروهای لاغری بر سلامت روان افراد چاق به‌درستی بررسی نشود. استفاده از داروهای لاغری به‌طور فزاینده‌ای در حال گسترش است و بسیاری از کشورها، از جمله انگلستان، در حال برنامه‌ریزی برای تجویز این داروها به میلیون‌ها نفر هستند. در این شرایط، هشدارهای مربوط به خطرات روانی این داروها باید مورد توجه قرار گیرد.

داروهایی که خطر افسردگی را افزایش میدهند

مطالعات پیشین نشان داده‌اند که بسیاری از داروهای رایج می‌توانند با افزایش خطر افسردگی همراه باشند. تحقیقات انجام‌شده در مجله انجمن پزشکی آمریکا در سال ۲۰۱۸ نشان داد که بیش از یک سوم بزرگسالان داروهایی مصرف می‌کنند که می‌تواند به عنوان یک عارضه جانبی، افسردگی را به دنبال داشته باشد. به علاوه، هر چه تعداد داروهای مصرفی بیشتر باشد، احتمال بروز افسردگی نیز افزایش می‌یابد. داروهایی مانند امپرازول (برای درمان رفلاکس اسید معده) و آتنولول (برای درمان فشار خون بالا و ضربان قلب نامنظم) از جمله داروهایی هستند که خطر افسردگی را به همراه دارند.

در این راستا، داروهای لاغری مانند GLP-1 نیز مشابه دیگر داروهای پرمصرف، می‌توانند عوارض جانبی روانی ایجاد کنند. برای مثال، بررسی‌ها نشان داده‌اند که ریمونابانت (یک داروی ضد چاقی که در سال ۲۰۰۸ از بازار خارج شد) باعث بروز اختلالات روانی شدید از جمله افسردگی می‌شد. این دارو که به عنوان یک سرکوب‌کننده اشتها عمل می‌کند، سطح هورمون‌های گرسنگی در مغز را مهار می‌کند و در نتیجه منجر به مشکلات روانی در مصرف‌کنندگان خود می‌شد.

تاریخچه داروهای لاغری و عوارض روانی آنها

در سال‌های گذشته، داروهای لاغری متعددی وارد بازار شده‌اند که هر کدام به دلایلی از چرخه دارویی خارج شده‌اند. به عنوان مثال، ریمونابانت که به عنوان یک داروی ضد چاقی در سال ۲۰۰۶ در اروپا معرفی شد، پس از مشاهده عوارض روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب از بازار خارج شد. این دارو که به عنوان مهارکننده ترشح هورمون‌های گرسنگی عمل می‌کرد، به دلیل عوارض جانبی شدیدی که در افراد ایجاد می‌کرد، مجوز خود را از دست داد.

آژانس تنظیم مقررات داروها و محصولات بهداشتی انگلستان (MHRA) نیز در نامه‌ای به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی توضیح داد که استفاده از ریمونابانت خطر علائمی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال خواب را تا دو برابر افزایش می‌دهد. این دارو که در ابتدا به‌عنوان یک راه‌حل برای کاهش وزن مورد استفاده قرار می‌گرفت، به دلیل اثرات منفی روانی از چرخه دارویی حذف شد.

نتیجه‌ گیری

استفاده از داروهای لاغری مانند Wegovy، Ozempic و Saxenda به‌ویژه در شرایطی که افراد به آن به عنوان یک راه‌حل سریع برای کاهش وزن نگاه می‌کنند، ممکن است عوارض روانی قابل توجهی به همراه داشته باشد. این داروها به‌طور خاص می‌توانند خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و حتی رفتارهای خودکشی را افزایش دهند. با توجه به این یافته‌ها، ضروری است که مصرف این داروها تحت نظارت دقیق پزشکان و با توجه به سابقه روانی فرد انجام شود. در عین حال، باید به خطرات جانبی داروهای لاغری و عوارض روانی آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشیم تا از بروز مشکلات غیرمنتظره جلوگیری کنیم.