عوامل موثر در بروز آرتروز و راه‌های پیشگیری از آن

آرتروز یکی از بیماری‌های شایع مفصلی است که به دلیل تخریب و ساییدگی غضروف مفصل ایجاد می‌شود. دکتر هادی مخملباف، متخصص جراحی زانو، در این باره توضیح می‌دهد که آرتروز زمانی رخ می‌دهد که غضروف مفصل به دلیل تخریب یا عدم توانایی بدن در ترمیم آن آسیب می‌بیند. غضروف‌ها در شرایط طبیعی با سلول‌های جدید جایگزین می‌شوند، اما به دلایل مختلف مانند کمبود جریان خون و سلول‌های سازنده غضروف، بدن قادر به ترمیم آنها نیست. این آسیب‌ها باعث ساییدگی مفاصل و بروز درد شدید می‌شوند.

آسیب به غضروف و نقش مایع مفصلی

دکتر مخملباف در ادامه توضیح می‌دهد که مایع مفصلی نقش حیاتی در تغذیه و روان‌سازی مفاصل ایفا می‌کند. این مایع شفاف و غنی از مواد مغذی است و برای حفظ سلامت غضروف‌ها ضروری است. اگر عملکرد منیسک و مایع مفصلی دچار اختلال شود، غضروف‌ها تغذیه نمی‌شوند و آسیب‌ها به تدریج به آرتروز منجر می‌شوند.

عوامل خطر بروز آرتروز

از جمله عواملی که موجب بروز آرتروز می‌شوند می‌توان به صدمات منیسک، مشکلات مایع مفصلی و بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، نقرس و هموفیلی اشاره کرد. این بیماری‌ها باعث تخریب غضروف و کاهش توانایی ترمیم آن می‌شوند. همچنین عوامل دیگری مانند آسیب‌های زانو، شکستگی‌ها، انحرافات زانو (پای پرانتزی یا ایکس)، اضافه وزن و عفونت‌ها نیز از علل بروز آرتروز به شمار می‌روند.

تاثیر وزن و فعالیت بدنی بر آرتروز

اضافه وزن یکی از مهم‌ترین عوامل بروز آرتروز است. فشار اضافی که از وزن بدن به مفصل وارد می‌شود، می‌تواند به سرعت باعث تخریب غضروف‌ها شود. دکتر مخملباف تأکید می‌کند که برای پیشگیری از بروز آرتروز، کنترل وزن و انجام ورزش‌های منظم بسیار مهم است. پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری به عنوان ورزش‌های مناسب برای افراد مبتلا به آرتروز توصیه می‌شوند.

تشخیص و درمان آرتروز

برای تشخیص آرتروز، پزشکان معمولاً ابتدا معاینه بالینی انجام می‌دهند و سپس با استفاده از رادیوگرافی و بررسی‌های تخصصی مانند رادیوگرافی قدی، وضعیت مفصل زانو را ارزیابی می‌کنند. در مواردی که زاویه مفصل به طور غیرطبیعی انحراف داشته باشد، درمان‌های خاصی مانند عمل جراحی لازم است.

درمان‌های جراحی آرتروز

در درمان آرتروز زانو، گزینه‌های مختلفی وجود دارد. در درمان‌های جراحی محافظه‌کارانه، از روش‌هایی مانند آرتروسکوپی برای ترمیم منیسک و غضروف استفاده می‌شود. در صورتی که آرتروز پیشرفته باشد، ممکن است از روش قفل کردن مفصل یا تعویض مفصل زانو استفاده شود. این روش‌ها به کاهش درد و بهبود عملکرد زانو کمک می‌کنند.

تعویض مفصل زانو: راه‌حل قطعی برای آرتروز

تعویض مفصل زانو یکی از درمان‌های موثر برای آرتروز شدید است که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. این عمل به بازگرداندن ثبات مفصل و کاهش درد کمک می‌کند و دامنه حرکات زانو را افزایش می‌دهد. خوشبختانه، از سال 1376، بیمارستان قائم(عج) مشهد اولین مرکز در کشور بوده که این عمل را با موفقیت انجام داده و تاکنون هزاران بیمار با رضایت کامل از این جراحی بهره‌مند شده‌اند.

نتیجه‌گیری

آرتروز یک بیماری شایع است که می‌تواند به دلیل عوامل مختلف مانند آسیب به غضروف، صدمات منیسک و مشکلات مایع مفصلی ایجاد شود. پیشگیری از بروز آرتروز با کنترل وزن، انجام ورزش‌های مناسب و درمان بیماری‌های زمینه‌ای امکان‌پذیر است. در صورت بروز این بیماری، درمان‌های جراحی مانند تعویض مفصل زانو می‌توانند به کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل کمک کنند. همچنین با توجه به پیشرفت‌های پزشکی در کشور، بیماران می‌توانند از درمان‌های پیشرفته و پروتزهای نسل جدید در بیمارستان‌های معتبر مانند بیمارستان قائم(عج) مشهد بهره‌مند شوند.