پروبیوتیک چیست ؟ فواید و مزایا پروبیوتیک

پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که در صورت مصرف یا استفاده از بدن برای سلامتی مفید هستند. آن‌ها را می‌توان در ماست، شیر سویا، سایر غذاهای تخمیری، مکمل‌های غذایی و محصولات زیبایی یافت. اگرچه مردم اغلب باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را به‌عنوان میکروب مضر تصور می‌کنند، بسیاری از آن‌ها درواقع مفید هستند. برخی از باکتری‌ها به هضم غذا، تخریب سلول‌های بیماری‌زا یا تولید ویتامین‌ها کمک می‌کنند. بسیاری از میکروارگانیسم‌های موجود در محصولات پروبیوتیک مشابه یا مشابه میکروارگانیسم‌هایی هستند که به‌طور طبیعی در بدن ما زندگی می‌کنند.

پروبیوتیک‌ها ممکن است حاوی انواع میکروارگانیسم‌ها باشند. شایع‌ترین باکتری‌ها متعلق به گروه‌هایی به نام لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند. سایر باکتری‌ها نیز ممکن است به‌عنوان پروبیوتیک مورداستفاده قرار گیرند و همچنین مخمرهایی مانند ساکارومایسس بولاردی نیز ممکن است استفاده شوند.

انواع مختلف پروبیوتیک‌ها ممکن است اثرات متفاوتی داشته باشند. به‌عنوان مثال، اگر نوع خاصی از لاکتوباسیلوس به پیشگیری از بیماری کمک می‌کند، لزوماً به این معنی نیست که نوع دیگری از لاکتوباسیلوس یا هر یک از پروبیوتیک‌های بیفیدوباکتریوم همین کار را می‌کنند.

وظیفه اصلی پروبیوتیک‌ها یا باکتری‌های خوب، حفظ تعادل سالم در بدن شماست. به این فکر کنید که بدن خود را در حالت خنثی نگه‌دارید. هنگامی‌که بیمار هستید، باکتری‌های بد وارد بدن شما می‌شوند و تعداد آن‌ها افزایش می‌یابد. این کار بدن شمارا از تعادل خارج می‌کند. باکتری‌های خوب با باکتری‌های بد مبارزه می‌کنند و تعادل را در بدن بازمی‌گردانند و باعث می‌شوند احساس بهتری داشته باشید.

فواید و مزایای پروبیوتیک

پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که در صورت مصرف فواید سلامتی زیادی دارند. پروبیوتیک‌ها که معمولاً باکتری‌های مفید نامیده می‌شوند، انواع فواید قدرتمندی را برای بدن و مغز فراهم می‌کنند. این فواید شامل؛ کاهش وزن، سلامت دستگاه گوارش، عملکرد سیستم ایمنی و موارد دیگر است. در ادامه به برسی فواید و مزایا پروبیوتیک برای سلامتی می‌پردازیم.

فواید پروبیوتیک برای سلامت روده

بهترین مورد برای درمان پروبیوتیک در درمان اسهال بوده است. آزمایش‌های کنترل‌شده نشان داده‌اند که لاکتوباسیلوس می‌تواند دوره اسهال عفونی را در نوزادان و کودکان (نه بزرگسالان) کوتاه کند. اگرچه مطالعات محدود و داده‌ها متناقض است، دو بررسی بزرگ، باهم نشان می‌دهد که پروبیوتیک‌ها در مقایسه با دارونما، اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیک را تا 60 درصد کاهش می‌دهند.

شایع‌تر از اسهال مشکل مخالف آن است؛ یعنی یبوست. در جستجوی مطالعاتی در مورد فواید پروبیوتیک‌ها در درمان یبوست، محققان دریافتند که پروبیوتیکها زمان انتقال روده را 12.4 ساعت کاهش می‌دهند، تعداد دفعات روده هفتگی را 1.3 افزایش می‌دهند و به نرم شدن مدفوع کمک می‌کنند و دفع آن‌ها را آسان‌تر می‌کنند؛ اما هیئت منصفه هنوز در مورد مزایای پروبیوتیک‌ها برای یبوست توصیه‌های خاصی ندارند.

پروبیوتیک درمانی ممکن است به افراد مبتلا به بیماری کرون و سندرم روده تحریک‌پذیر نیز کمک کند. نتایج کار آزمایی بالینی متفاوت است، اما چندین مطالعه کوچک نشان می‌دهند که برخی از پروبیوتیک‌ها ممکن است به حفظ بهبودی کولیت اولسراتیو و جلوگیری از عود بیماری کرون و عود پوچیت (عوارض جراحی برای درمان کولیت اولسراتیو) کمک کنند. از آنجایی که درمان این اختلالات بسیار خسته‌کننده است، بسیاری از مردم قبل از اینکه شواهدی برای سویه‌های خاصی که استفاده می‌کنند وجود داشته باشد، پروبیوتیک‌ها را امتحان می‌کنند.

فواید پروبیوتیک برای سلامت واژن

پروبیوتیک‌ها همچنین ممکن است در حفظ سلامت دستگاه ادراری-تناسلی مفید باشند؛ مانند مجرای روده، واژن یک اکوسیستم کاملاً متعادل است. سویه‌های غالب لاکتوباسیل‌ها معمولاً آن را برای زنده ماندن میکروارگانیسم‌های مضر بسیار اسیدی می‌کنند؛ اما این سیستم می‌تواند توسط تعدادی از عوامل ازجمله آنتی‌بیوتیک‌ها، اسپرم کش‌ها و قرص‌های ضدبارداری از تعادل خارج شود. درمان پروبیوتیکی که تعادل میکرو فلورا را بازیابی می‌‌کند ممکن است برای مشکلات رایج دستگاه ادراری-تناسلی زنان مانند واژینوز باکتریایی، عفونت قارچی و عفونت دستگاه ادراری مفید باشد.

تجویز خوراکی و واژینال لاکتوباسیل‌ها ممکن است به درمان واژینوز باکتریایی کمک کند، اگرچه هنوز شواهد کافی برای توصیه آن نسبت به روش‌های مرسوم وجود ندارد. (واژینوز باید درمان شود زیرا خطر عوارض مربوط به بارداری و بیماری التهابی لگن را ایجاد می‌کند.) درمان پروبیوتیکی عفونت‌های دستگاه ادراری در دست مطالعه است.

فواید پروبیوتیک برای سلامت روان

• تعداد فزاینده‌ای از مطالعات سلامت روده را با سلامت روحی و روانی مرتبط می‌کند. هم مطالعات حیوانی و هم انسانی نشان می‌دهد که مکمل‌های پروبیوتیک می‌توانند برخی از اختلالات سلامت روان را بهبود بخشند.
• بررسی 15 مطالعه انسانی نشان داد که مصرف مکمل با سویه‌های بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس به مدت 1 تا 2 ماه می‌تواند اضطراب، افسردگی، اوتیسم، اختلال وسواس فکری-اجباری و حافظه را بهبود بخشد.
• یک مطالعه 70 فرد را به مدت 6 هفته تحت نظر داشت. کسانی که روزانه 100 گرم ماست پروبیوتیک مصرف کردند یا روزانه یک کپسول پروبیوتیک مصرف کردند، فوایدی برای سلامت عمومی، افسردگی، اضطراب و استرس داشتند.
• همچنین در مطالعه‌ای روی 40 بیمار مبتلا به افسردگی، فواید آن مشاهده شد. مصرف مکمل‌های پروبیوتیک به مدت 8 هفته در مقایسه با افرادی که پروبیوتیک مصرف نمی‌کردند، باعث کاهش سطح افسردگی و کاهش سطح پروتئین واکنشگر C (نشانگر التهاب) و هورمون‌هایی مانند انسولین شد.

فواید پروبیوتیک برای قلب

پروبیوتیک‌ها ممکن است با کاهش کلسترول LDL و فشارخون به‌سلامت قلب شما کمک کنند. برخی از باکتری‌های تولیدکننده اسید لاکتیک ممکن است با تجزیه صفرا در روده کلسترول را کاهش دهند. صفرا، یک مایع طبیعی که بیشتر از کلسترول ساخته‌شده است، به هضم کمک می‌کند. با تجزیه صفرا، پروبیوتیک‌ها می‌توانند از جذب مجدد آن در روده جلوگیری کنند، جایی که می‌تواند به‌عنوان کلسترول وارد خون شود.

بررسی 5 مطالعه نشان داد که خوردن یک ماست پروبیوتیک به مدت 2 تا 8 هفته کلسترول کل را تا 4 درصد و کلسترول LDL را تا 5 درصد کاهش می‌دهد. مطالعه دیگری که طی 6 ماه انجام شد، هیچ تغییری در کلسترول تام یا LDL نشان نداد. بااین‌حال، محققان متوجه افزایش اندکی در کلسترول HDL شدند. مصرف پروبیوتیک‌ها همچنین ممکن است فشارخون را کاهش دهد.

فواید پروبیوتیک برای آلرژی‌ها و اگزما

برخی از سویه‌های پروبیوتیک ممکن است شدت اگزما را در کودکان و نوزادان کاهش دهد. یک مطالعه نشان داد که علائم اگزما در نوزادانی که با شیر مکمل پروبیوتیک تغذیه می‌شوند، در مقایسه با نوزادانی که با شیر بدون پروبیوتیک تغذیه می‌شوند، بهبودیافته است.

مطالعه دیگری بر روی کودکان زنانی که در دوران بارداری پروبیوتیک مصرف کرده بودند، انجام شد. این کودکان در دو سال اول زندگی 83 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به اگزما بودند. بااین‌حال، ارتباط بین پروبیوتیک‌ها و کاهش شدت اگزما هنوز ضعیف است و تحقیقات بیشتری باید انجام شود. برخی از پروبیوتیک‌ها همچنین ممکن است پاسخ‌های التهابی را در افراد مبتلا به آلرژی به شیر یا لبنیات کاهش دهند. بااین‌حال، شواهد ضعیف هستند و مطالعات بیشتری موردنیاز است.

فواید پروبیوتیک برای اختلالات گوارشی

بیش از یک‌میلیون نفر در ایالات‌متحده از بیماری التهابی روده، ازجمله کولیت اولسراتیو و بیماری کرون رنج می‌برند. انواع خاصی از پروبیوتیک‌ها از سویه‌های بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس علائم را در افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو خفیف بهبود بخشیده‌اند.

به نظر می‌رسد پروبیوتیک‌ها تأثیر کمی بر علائم بیماری کرون دارند. بااین‌وجود، پروبیوتیک‌ها ممکن است برای سایر اختلالات روده مفید باشند. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که آن‌ها ممکن است به علائم سندرم روده تحریک‌پذیر کمک کنند. همچنین نشان داده‌شده است که آن‌ها خطر ابتلا به انتروکولیت نکروزان شدید را تا 50٪ کاهش می‌دهند.

فواید پروبیوتیک برای تقویت سیستم ایمنی

پروبیوتیک‌ها ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از رشد باکتری‌های مضر روده جلوگیری کنند. همچنین نشان داده‌شده است که برخی از پروبیوتیک‌ها باعث تولید آنتی‌بادی‌های طبیعی در بدن می‌شوند. آن‌ها همچنین ممکن است سلول‌های ایمنی مانند سلول‌های تولید‌کننده، لنفوسیت‌های T و سلول‌های کشنده طبیعی را تقویت کنند. یک بررسی بزرگ نشان داد که مصرف پروبیوتیک‌ها احتمال و طول مدت عفونت‌های تنفسی را کاهش می‌دهد. همچنین نشان داده‌شده است که پروبیوتیک لاکتوباسیلوس کریسپاتوس خطر عفونت ادراری را در زنان تا 50 درصد کاهش می‌دهد.

فواید پروبیوتیک برای کاهش وزن و چربی شکم

پروبیوتیک‌ها ممکن است از طریق مکانیسم‌های مختلف به کاهش وزن کمک کنند. به‌عنوان مثال، برخی از پروبیوتیک‌ها از جذب چربی رژیم غذایی در روده جلوگیری می‌کنند. سپس چربی به‌جای اینکه در بدن ذخیره شود، از طریق مدفوع دفع می‌شود.

پروبیوتیک‌ها همچنین ممکن است به شما کمک کنند برای مدت طولانی‌تری احساس سیری کنید، کالری بیشتری بسوزانید و چربی کمتری ذخیره کنید. این تا حدی به دلیل افزایش سطح هورمون‌های خاص ایجاد می‌شود. آن‌ها همچنین ممکن است به‌طور مستقیم به کاهش وزن کمک کنند. در یک مطالعه، زنان رژیمی که به مدت 3 ماه از لاکتوباسیلوس رامنوسوس استفاده کردند، 50 درصد بیشتر از زنانی که پروبیوتیک مصرف نکردند، وزن کم کردند