چرا از نه شنیدن و نه گفتن میترسیم؟ راهکاری برای غلبه بر این ترس
- شناسه خبر: 33211
- تاریخ و زمان ارسال: ۷ بهمن ۱۴۰۳ ساعت ۱۰:۵۵
- نویسنده: میترا راضی

احتمالاً بارها در موقعیتهایی قرار گرفتهاید که به کمک دیگران نیاز داشتهاید، اما از درخواست کردن خودداری کردهاید. شاید از ترس رد شدن یا قضاوت دیگران، تصمیم گرفتهاید که بهتنهایی مشکلات را حل کنید. این موضوع شاید آشنا به نظر برسد، چرا که بسیاری از ما از نه شنیدن وحشت داریم. اما سؤال اصلی اینجاست: چرا از نه شنیدن و حتی نه گفتن میترسیم؟ چگونه میتوانیم بر این ترس غلبه کنیم و مهارتهای ارتباطی خود را تقویت کنیم؟
چرا درخواست کردن برای بسیاری از ما سخت است؟
درخواست کردن، بهظاهر ساده است: از کسی کمک بخواهید یا چیزی طلب کنید. اما این فرآیند اغلب با اضطراب و ترس همراه میشود. دلیل این امر به باورهای ناخودآگاه ما برمیگردد. ما نگرانیم که درخواستمان به پاسخ منفی ختم شود، چرا که این “نه” را به شخصیت و ارزش خودمان مرتبط میکنیم.
بهعبارت دیگر، زمانی که با پاسخ “نه” مواجه میشویم، احساس طرد شدن، بیارزشی یا شرم به سراغمان میآید. این احساسات معمولاً با خاطرات گذشته، بهویژه دوران کودکی، گره خوردهاند؛ جایی که تجربههای مشابهی از نادیده گرفته شدن یا قضاوت شدن داشتهایم.
تعریف درست درخواست کردن
قبل از هر چیز، باید مفهوم درخواست را درست درک کنیم. درخواست کردن یعنی پرسیدن یا خواستن چیزی که به طور طبیعی دو پاسخ ممکن دارد: “بله” یا “خیر”.
اما گاهی ما به جای درخواست، توقع داریم یا دستور میدهیم و انتظار داریم که خواستهمان بدون قید و شرط پذیرفته شود. وقتی این اتفاق نمیافتد، سرخورده میشویم و حتی ممکن است دیگر هرگز درخواست نکنیم. درک این تفاوت، گامی کلیدی برای کاهش ترس از نه شنیدن است.
چرا نه شنیدن اینقدر دردناک است؟
پاسخ “نه” اغلب یادآور احساساتی است که از کودکی با خود حمل کردهایم؛ احساس طردشدگی، بیارزشی یا دیده نشدن. هر بار که کسی به درخواست ما پاسخ منفی میدهد، این احساسات ناخوشایند دوباره زنده میشوند.
برای فرار از این احساسات، اغلب از درخواست کردن اجتناب میکنیم یا خودمان را در موقعیتهایی قرار نمیدهیم که احتمال “نه شنیدن” وجود داشته باشد. اما این اجتناب، تنها صورتمسئله را پاک میکند و مشکل را حل نمیکند.
چرا نه گفتن هم دشوار است؟
نه گفتن به دیگران نیز برای بسیاری از ما کار آسانی نیست. ممکن است نگران باشیم که با رد کردن درخواست کسی، او را ناراحت کنیم یا رابطهمان با او آسیب ببیند.
افرادی که نمیتوانند بهراحتی “نه” بگویند، معمولاً خود را تحت فشار قرار میدهند و از خواستههای خود چشمپوشی میکنند. این افراد زمانی که درخواستشان از سوی دیگران رد میشود، احساس میکنند که دیگران نیز باید مثل آنها رفتار کنند و همیشه پاسخ مثبت بدهند.
چگونه توانایی نه گفتن و نه شنیدن را تقویت کنیم؟
مهارت نه گفتن و نه شنیدن، قابل یادگیری است. با تغییر نگرش و تمرین میتوان این توانایی را بهتدریج تقویت کرد. در ادامه چند راهکار برای این کار ارائه میشود:
۱. تغییر نگرش نسبت به پاسخ “نه”
وقتی کسی به درخواست شما پاسخ منفی میدهد، این موضوع ارتباطی به شخصیت یا ارزش شما ندارد. دلایل زیادی میتواند پشت این “نه” باشد، از جمله مشغله، عدم توانایی یا حتی اولویتهای شخصی فرد.
۲. تمرین نه شنیدن با تکنیک بازی “عدم پذیرش”
یکی از روشهای مؤثر برای کاهش ترس از نه شنیدن، استفاده از بازی “تمرین عدم پذیرش” است که توسط جیسون کوملی، کارآفرین کانادایی، ابداع شده است. در این تمرین:
- به مدت ۳۰ روز، عمداً از دیگران درخواستهایی کنید که احتمال رد شدن آنها بالا باشد.
- هر بار که پاسخ “نه” دریافت کردید، به خود یادآوری کنید که این “نه” به شخصیت شما ارتباطی ندارد.
این تمرین باعث میشود حساسیت شما نسبت به پاسخ منفی کاهش یابد و بهمرور زمان متوجه شوید که “نه شنیدن” آسیبی به شما نمیزند.
۳. تمرین مهارت نه گفتن
یاد بگیرید که بدون احساس گناه به دیگران نه بگویید. به جای پاسخ مثبت از روی اجبار، با احترام توضیح دهید که چرا نمیتوانید خواسته آنها را برآورده کنید. به یاد داشته باشید که نه گفتن حق شماست و به معنای بیاحترامی نیست.
۴. پذیرش احساسات ناخوشایند
زمانی که با پاسخ “نه” روبهرو میشوید، به احساساتی مانند شرم یا طردشدگی اجازه دهید که حضور پیدا کنند. این احساسات کاملاً طبیعی هستند و با تمرین و آگاهی میتوانید شدت آنها را کاهش دهید.
چرا مهارت نه گفتن و نه شنیدن مهم است؟
توانایی نه گفتن و نه شنیدن نهتنها باعث تقویت اعتمادبهنفس میشود، بلکه به ما کمک میکند روابط سالمتری با دیگران داشته باشیم. با درک این موضوع که هیچکس مجبور نیست همیشه درخواستهای ما را بپذیرد، انتظارات واقعیتری از دیگران خواهیم داشت و کمتر دچار سرخوردگی میشویم.
نتیجه گیری
ترس از نه شنیدن و نه گفتن، بخشی از تجربه انسانی است که بسیاری از ما با آن روبهرو هستیم. اما با تمرین و تغییر نگرش، میتوانیم این ترس را مدیریت کنیم و زندگی خود را بهبود ببخشیم. یاد بگیرید که نه شنیدن را به شخصیت خود مرتبط نکنید و با احترام به خود و دیگران، توانایی نه گفتن را نیز در خود تقویت کنید.